Simetri Dönüşümü 12. Sınıf
Bir A(a, b) noktasının;
- Ox eksenine göre simetriği B(a, —b) (apsis sabit kalır, ordinat işaret değiştirir).
- Oy eksenine göre simetriği C(—a, b) (ordinat sabit kalır, apsis işaret değiştirir).
- Orijine göre simetriği D(—a, —b) (apsis ve ordinat işaret değiştirir).
Noktanın Noktaya Göre Simetriği
Bir Noktanın x = a Doğrusuna Göre Simetriği
Bir Noktanın y = b Doğrusuna Göre Simetriği
Bir Noktanın y = x (1. Açıortay) Doğrusuna Göre Simetriği
Bir Noktanın y = –x (2. Açıortay) Doğrusuna Göre Simetriği
Doğrunun Simetriği
ax + by + c = 0 doğrusunun 8 ayrı duruma göre simetri dönüşümü altındaki görüntüleri, noktanın simetriğinde uygulanan yöntemlerle aynıdır.
Örnek:
2x – 3y + 6 = 0 doğrusunun,
1. x eksenine göre simetriği (x, -y)
2x – 3(-y) + 6 = 0 ⇒ 2x + 3y + 6 = 0 dır.
2. y eksenine göre simetriği (-x, y)
2(-x) – 3y + 6 = 0 ⇒ -2x – 3y + 6 = 0 dır.
3. Orijine göre simetriği (-x, -y)
2(-x) – 3(-y) + 6 = 0 ⇒ -2x + 3y + 6 = 0 dır.
4. y = x doğrusuna göre simetriği (y, x)
2y – 3x + 6 = 0 ⇒ -3x + 2y + 6 = 0 dır.
5. y = -x doğrusuna göre simetriği (-y, -x)
2(-y) – 3(-x) + 6 = 0 ⇒ -2y + 3x + 6 = 0 dır.
6. x = 4 doğrusuna göre simetriği (2 • 4 – x, y)
2(8 – x) – 3y + 6 = 0 ⇒ -2x – 3y + 22 = 0 dır.
7. y = -2 doğrusuna göre simetriği (x, 2 • (-2) – y)
2x – 3(-4 – y) + 6 = 0 ⇒ 2x + 3y + 18 = 0 dır.
8. B(2, 1) noktasına göre simetriği (2 • 2 – x, 2 • 1 – y)
2(4 – x) – 3(2 – y) + 6 = 0 ⇒ -2x + 3y + 8 = 0 dır.
Not: Verilen denklem doğru olmayıp, çember, parabol, elips, hiperbol, denklemleri de olsa, yukarıda uygulanan teknikler aynen uygulanabilir.
Noktanın Doğruya Göre Simetriği
Doğrunun Noktaya Göre Simetri Dönüşümü
Doğrunun Doğruya Göre Simetriği
Çözümlü Örnek Test Soruları: Simetri Dönüşümü
1. Noktaların x eksenine göre simetri dönüşümüyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
A) x koordinatı değişir, y koordinatı aynı kalır.
B) x koordinatı aynı kalır, y koordinatının işareti değişir.
C) Hem x hem de y koordinatları değişir.
D) x ve y koordinatları yer değiştirir.
Çözüm:
Bir noktanın x eksenine göre simetriği alınırken x koordinatı sabit kalır, ancak y koordinatının işareti değişir.
Örneğin, (3,4) noktasının x eksenine göre simetriği (3,-4) olur.
Cevap: B
2. A(4, -6) noktasının y eksenine göre simetriği aşağıdakilerden hangisidir?
A) (-4, -6)
B) (4, 6)
C) (-4, 6)
D) (4, -6)
Çözüm:
Bir noktanın y eksenine göre simetriği alınırken x koordinatının işareti değişir, ancak y koordinatı sabit kalır.
A(4, -6) noktasının y eksenine göre simetriği (-4, -6) olur.
Cevap: A
3. A(3, -5) noktasının orijine göre simetriği aşağıdakilerden hangisidir?
A) (-3, -5)
B) (-3, 5)
C) (3, 5)
D) (-3, -5)
Çözüm:
Bir noktanın orijine göre simetriği alındığında hem x hem de y koordinatlarının işareti değişir.
Örneğin, A(3, -5) noktasının orijine göre simetriği (-3, 5) olur.
Cevap: B
4. B(2, -3) noktasının y = x doğrusuna göre simetriği aşağıdakilerden hangisidir?
A) (-3, 2)
B) (3, -2)
C) (-2, -3)
D) (-3, -2)
Çözüm:
Bir noktanın y = x doğrusuna göre simetriği alınırken, x ve y koordinatları yer değiştirir.
Bu durumda B(2, -3) noktasının simetriği (-3, 2) olur.
Cevap: A
5. Bir üçgenin y eksenine göre simetrisi alındığında, aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Üçgenin şekli değişmez.
B) Üçgenin alanı değişmez.
C) Üçgenin x koordinatları işaret değiştirir.
D) Üçgenin y koordinatları işaret değiştirir.
Çözüm:
Bir şeklin y eksenine göre simetriği alındığında, x koordinatlarının işareti değişir, ancak y koordinatları sabit kalır.
Yanlış olan ifade D seçeneğidir, çünkü y koordinatları değişmez.
Cevap: D
Soru: A(-3, 1) noktasının; Ox eksenine göre simetriği B, B noktasının orijine göre simetriği C, C noktasının Oy eksenine göre simetriği D ise, C ve D noktalarından geçen doğrunun eğimi kaçtır?
Çözüm: A(-3, 1) in Ox eksenine göre simetriği B(-3, —1)
B(-3, —1) in orijine göre simetriği C(3, 1)
C(3, 1) in Oy eksenine göre simetriği D(-3, 1) olduğuna göre; mCD = 0 bulunur.
izlenecek yol:
- d doğrusunun eğimi bulunur.
- Dik doğruların eğimleri çarpımı —1 dir.
- A noktasından geçen doğrunun eğimi bulunur.
- A noktasından geçen doğrunun denklemi yazılır.
- Denklemler odak çözülerek C noktası bulunur.
- A noktasının C noktasına göre simetriği olan A’ noktası bulunur.
PRATİK YOL: A(x1 , y1) noktasının ax + by + c = 0 doğrusuna göre simetriğinde doğrunun eğimi 1 veya —1 ise noktanın apsisi doğrunun denkleminde yazılarak simetri dönüşümü altındaki görüntü noktanın ordinatı bulunur. Noktanın ordinatı doğrunun denkleminde yazılarak simetri dönüşümü altındaki görüntü noktanın apsisi bulunur.
Soru: 4x — 3y — 6 = 0 doğrusunun P(-1, 2) noktasına göre simetriği olan doğrunun denklemi nedir?
d1 : 4x — 3y — 6 = 0 doğrusunun P(-1, 2) noktasına göre simetriği d2 : 4x — 3y + c = 0 doğrusudur. P noktasından geçen d1 ve d2 doğrularına paralel olacak şekilde d3 doğrusunun denklemi 4x — 3y + k = 0 olsun. d3 doğrusu P(-1, 2) den geçtiğine göre doğru denklemini sağlar.
Buna göre, 4 • (-1) — 3(2) + k = O ve k = 10 bulunur. d1 ve d3 ün sabitleri 16 artmış olduğundan d3 ve d2 nin sabitleri de 16 artar. c = 26 olur. Buna göre, d2 : 4x — 3y + 26 = 0 denklemi elde edilir.
Soru: Analitik düzlemde 3x + 5y — 1 = 0 doğrusunun 3x + 5y — 6 = 0 doğrusuna göre simetriği olan doğrunun denklemi nedir?
A) 3x + 5y — 7 = 0 B) 3x + 5y — 10 = 0
C)3x+5y-11= 0 D) 3x + 5y + 12 = 0
E) 3x + 5y — 13= 0
Soru: Analitik düzlemde d1 : ax + 7y — 10 = 0 doğrusunun d2 : 5x + by + 3 = 0 doğrusuna göre simetriği olan doğru d3 : cx + dy — e = 0 doğrusu ise a+b+c+d+e toplamı kaçtır? (d1 // d2 // d3)
A) 3 B) 4 C) 6 D) 7 E) 8
Soru: Analitik düzlemde 5x — by + 4 = 0 doğrusunun 5x — by + 12 = 0 doğrusuna göre simetriği olan doğru A(2, 1) noktasından geçen b kaçtır?
A) 32 B) 30 C) 28 D) 26 E) 24
Soru: 3x + y — 5 = 0 doğrusunun A(1, 1) noktasına göre simetriği olan doğrunun denklemi aşağıdakilerden hangisidir?
A) 3x+y— 1 =0 B) 3x+y= 0 C) 3x+y-4 = 0
D) 3x + y — 3 = 0 E) 3x + y — 2 = 0
Soru: y+x=0 doğrusunun A(-2, 3) noktasına göre simetriği aşağıdakilerden hangisidir?
A) y—x+ 4 = 0 B) y—x+ 2 = 0 C) x+y+ 1= 0
D) x+y-2 = 0 E) x+y+ 2 =0