Güneş ışınları, Dünya’nın şekline bağlı olarak Ekvator ve çevresine dik açıyla gelirken, kutuplara doğru gidildikçe eğik açılarla gelir. Bu nedenle, Ekvator’dan kutuplara doğru gidildikçe Güneş ışınlarının ısıtma gücü azaldığından, normal koşullarda sıcaklık da azalır. Dünya’nın şekline bağlı olan bu duruma, sıcaklık dağılışı üzerinde enlem etkisi denir.
Geoid: Dünya’nın kendi ekseni çevresinde dönmesi ile oluşan merkez kaç kuvveti Ekvator’un geniş kutupların ise basık bir hal almasına sebep olmuştur. Kısaca kutuplardan basık, Ekvator’dan şişkin haline denir.
Küresellik: Yerin küresel şekle sahip olmasının temel nedeni yerçekimi kuvvetidir. Yerçekimi etkisiyle Dünyayı oluşturan karalar, okyanuslar ve atmosferde küresel bir görünüm kazanmıştır.(yuvarlak olması)
Dünya’nın Geoit Olmasının Sonuçları
- Dünya üzerinde çizilebilecek en büyük çemberin Ekvator olması ve Ekvator dairesinin meridyen dairlerinden daha büyük olması.
- Ekvator yarıçapının kutuplar yarıçapından fazla olması.
- Yerçekiminin Ekvator’dan kutuplara doğru artması
