Sıcak Yerel Rüzgarlar (Fön, Sirokko ve Hamsin) 9.Sınıf Coğrafya


Kategoriler: 9. Sınıf Coğrafya Konuları, Coğrafya
Cepokul

Sıcak yerel rüzgarların örnekleri şunlardır:

  • Fön rüzgarı: Alpler, Himalayalar ve And Dağları gibi dağ sıralarında etkili olur.
  • Sirokko rüzgarı: Büyük Sahra’dan Kuzey Afrika ve İtalya kıyılarına doğru eser.
  • Hamsin rüzgarı: Büyük Sahra’dan Mısır ve Libya kıyılarına doğru eser.

Sıcak yerel rüzgarların etkileri şunlardır:

  • Hava sıcaklığını artırırlar.
  • Nem oranını düşürürler.
  • Toz ve kum taşınmasına neden olabilirler.
  • Tarım faaliyetlerini olumsuz etkileyebilirler.

Föhn (Fön) Rüzgarları

Hava kütlesinin bir dağ yamacı boyunca yükseldikten sonra, dağın diğer yamacından aşağı doğru alçalmasıyla oluşan sıcak ve kuru rüzgarlara föhn denir. Hava yükselirken her 100 metrede 0,5 °C soğur. Alçalırken sürtünmenin etkisiyle her 100 metrede 1 “C ısınır. Bu nedenle föhn, estiği yere sıcak ve kuru hava taşır.

Föhn rüzgarlarının tipik örneklerine İsviçre Alpleri’nde rastlanır. Akdeniz üzerinde yüksek basınç, Avrupa üzerinde alçak basınç alanı oluştuğu zaman Alpleri aşan rüzgarlar föhn özelliği kazanır. Türkiye’de ise Akdeniz üzerinden gelip Torosları aşarak İç Anadolu’ya doğru alçalan bu rüzgarlar, bazen ürünlere zarar verdiğinden bakır sattıran rüzgarlar olarak adlandırılır. Kışın Kuzey Anadolu Dağları’nı aşarak Doğu Karadeniz kıyılarına inen bu rüzgarlar, sıcaklığı artırarak föhn etkisi yapar.

Föhn rüzgarlarının başlıca etkileri şunlardır;

  • Kış mevsiminde karların erken erimesine, su baskınlarına ve çığ olaylarına neden olur.
  • Yaz mevsiminde ürünlerin erken olgunlaşmasını sağlar, havayı aşırı derecede kuruttuğu için bitkilere zarar verir.
  • Etkili olduğu yerlerde havanın sıcaklığı ile nem açığını artırarak, yağış oluşumunu engeller.
  • İnsan sağlığına olumsuz etkisi vardır.

Sirokko

Büyük Sahra’dan, Kuzey Afrika ve İtalya kıyılarına doğru esen sıcak ve kuru rüzgarlardır. Akdeniz üzerinden geçerken içlerine nem aldıkları için İtalya kıyılarına yağış bırakabilirler. Estiği alanlarda bitkileri kuruturlar.

Hamsin

Büyük Sahra’dan, Mısır ve Libya kıyılarına doğru esen sıcak, kuru ve toz yüklü çöl rüzgarlarıdır.


Liselere Giriş Sınavı (LGS)
15 Haziran 2025 Pazar

Temel Yeterlilik Sınavı (TYT)
14 Haziran 2025 Cumartesi

Alan Yeterlilik Sınavı (AYT)
15 Haziran 2025 Pazar