Şeyh Bedreddin İsyanı 10. Sınıf Tarih
Ankara Savaşı’nın ve Fetret Devri’nin yarattığı bunalımlı ortamdan yararlanan Şeyh Bedrettin, Çelebi Mehmet’in kendisini kazaskerlik görevinden alması sonrasında sözde dinî ve tasavvufi içerikli bir isyan çıkarmıştır. İsyan kısa sürede Anadolu’da Türkmenler arasında yayılmıştır. Çelebi Mehmet Şeyh Bedrettin ve müritleri olan Börklüce Mustafa ve Torlak Kemal’in üzerine gönderdiği ordu ile isyanı bastırmıştır.
Not: Simavna kadısının oğlu olan Şeyh Bedrettin bir dönem Bursa’da Musa Çelebi’nin kazaskerliğini yapmıştır. Osmanlılarda ilk dinî ve sosyal içerikli isyan olan Şeyh Bedrettin İsyanı Türkiye Selçukluları Dönemi’nde çıkan Babailer İsyanı’yla benzerlik gösterir.
Şeyh Bedreddin’in isyanı sırasında ortaya koyduğu “Varidat-ı Cümel-i Müslimin” adlı eser, sosyalist düşüncenin ilk örneklerinden biri olarak kabul edilir.
İsyan, Türk edebiyatında da önemli bir yere sahiptir. Yaşar Kemal’in “İnce Memed” ve Orhan Pamuk’un “Cevdet Bey ve Oğulları” gibi eserlerde isyana yer verilmiştir.
Şeyh Bedreddin İsyanı önemi nedeni özellikleri kısaca 10. Sınıf tarih
Şeyh Bedrettin İsyanı: Ankara Savaşı sonrasında oluşan bunalımlı ortamda, Anadolu ve Rumeli'de siyasî istikrarsızlık ve iktidar savaşlarının hakim olduğu bir tablo mevcuttu. Bu dönemde, Musa Çelebi'nin yanında, kazaskerliğini (devlet kademesinde yargı ve eğitim işlerinden sorumlu en üst makam) de yapan Şeyh Bedreddin'de vardı. Şeyh Bedreddin, Mehmed Çelebi'nin fetret devri sonunda yani 1413'te iktidarı ele geçirmesiyle, Bursa'nın İznik şehrine sürgüne gönderilmişti. Daha sonra Şeyh Bedrettin devlet otoritesine uymayan fikirlerini Anadolu'da yaymaya başladı. Müritleri olan Börklüce Mustafa ve Torlak Kemal İzmir ve Manisa'da ayaklanma başlattı. Anadolu'da birlik ve beraberliğe zarar veren, devlete karşı olan isyanları 1420'de bastıran Çelebi Mehmet, daha sonra Rumeli'ye geçerek Şeyh Bedrettin'i yakalatarak Serez'de idam ettirdi.
Şeyh Bedrettin döneminin ünlü bilginlerinden biriydi. öğrenimini Mısır'da yaptıktan sonra Anadolu'ya gelerek, Fetret Devrinde Bursa'da hükümdarlığını ilan eden Musa Çelebi'nin kazaskerliğini yaptı. Sosyalist bir içerik taşıyan düşüncelerini yayma fırsatı buldu. Müritleri Börklüce Mustafa Karaburun'da, Torlak Kemal Manisa'da ve Şeyh Bedrettin de Deliorman'da isyan etti. Sosyal ve ekonomik karakter taşıyan bu isyan bastırıldı. Şeyh Bedrettin Serez'de idam edilmiştir.