SESİN YAYILMASI

Çevremizdeki ses kaynakları sürekli olarak çeşitli sesler oluşturur. Sabah uyandığımızda kulağımıza gelen kuş sesi ve akan bir deredeki sudan etrafa yayılan ses bize huzur verir. Binalarda yapılan bir tamirattan veya yolu kazmakta olan bir iş makinesinden çıkan sesler ise bizi rahatsız eder.

Çevremizdeki canlı ve cansız varlıkların çıkardığı sesleri kulağımızla duyarız. İnsanlar çıkardıkları sesleri düzenleyerek konuşma, şarkı söyleme ve bağırma gibi olayları gerçekleştirir. Hayvanlar da çıkardıkları sesler sayesinde birbirleri ile iletişim kurarlar. Canlı ve cansız varlıklardan çıkan sesler, titreşimler sonucu meydana gelir. İnsanlarda ses telleri titreşirken, rüzgâr ağaç yapraklarını titreştirir. Sivrisinekler kanatlarını çok hızlı çırptıklarından dolayı titreşim meydana getirir ve ses çıkarır. Bağlama, gitar, keman gibi telli müzik aletlerinde tellerin titreşmesi, flütte içindeki havanın titreşmesi, davulda ise derisinin titreşmesi sonucunda ses meydana gelir. Uçaklar alçaktan uçtuklarında motorlarından çıkan sesler havada ilerleyerek binaların camlarını titreştirir.

Ses, ses kaynaklarının titreşimi sonucu meydana gelir. Oluşan sesler havayı da titreştirerek kulağımıza gelir. Kulağımıza gelen sesler de kulak zarında titreşimlere neden olur. Beynimiz bu titreşimleri ses olarak algılar ve duyma olayı gerçekleşmiş olur. Ancak insan kulağı her sesi duyamaz.

Titreşimler sonucunda oluşan sesler, tıpkı durgun suya atılan taşın oluşturduğu dalgalar gibi her yönde yayılır.

Sesin yayılması için katı, sıvı veya gaz gibi maddesel bir ortam gereklidir. Ses, maddesel olmayan ortamlarda yayılmaz. Uzayda meydana gelen patlamaların sesi duyulmaz. Çünkü bu sesi Dünya atmosferine iletecek maddesel bir ortam yoktur.

SESİ N KATILARDA YAYILMASI

Bir kişinin kapıya vurmasıyla çıkan sesi,
Dışardaki seslerin duvarlardan geçmesi,
Tren raylarına kulağımızı dayadığımızda duyduğumuz sesi,
Arkadaşımız yazı yazarken kulağımızı sıraya dayadığımızda duyduğumuz sesi,
Bir matkapla duvarı delerken çıkan sesi,

sesin katılarda yayılmasına örnek gösterebiliriz.

SESIN SIVILARDA YAYILMASI

Sesin sıvılarda yayılmasından faydalanılarak sonar cihazı geliştirilmiştir. Bu cihaz sayesinde balıkların yerleri, deniz altında yeryüzü şekilleri tespit edilebilmektedir.
Gemilerde kullanılan sonar cihazını,
Su içinde yunusların kendi aralarında haberleşmesini,
Deniz taşıtlarının motor sesinin su içinde duyulabilmesini

sesin sıvılarda yayılmasına örnek gösterebiliriz.

SESİN GAZLARDA YAYILMASI

Gök gürültüsünü,
Sokakta oluşan gürültüyü,
Günlük yaşamdaki konuşmaları,
Radyo hoparlöründen çıkan sesi,
Çalmakta olan telefon sesini,
Televizyondan çıkan sesi,
Havalanan uçaktan çıkan sesi,
Ağaçtaki kuşun sesini,
Havai fişek gösterisinde çıkan
sesi duyabilmeyi,
sesin gaz ortamlarda yayılmasına örnek gösterebiliriz.