Soru: Yıldırım düşmesi olayına tanık olan bir kişi, ışığı gördükten 4 saniye sonra gök gürlemesini duyuyor. Yıldırım hu kişinin ne kadar uzağına düşmüştür? (Sesin havadaki yayılma sürati yaklaşık 340 m/s'dir.)
Yıldırım ve gök gürlemesi aynı anda meydana gelmesine rağmen yıldırımın ışığını daha önce görürüz. Bunun sebebi, ışığın süratinin sesin süratinden çok daha fazla olmasıdır. Sesin havadaki sürati yaklaşık 340 m/s'dir. Işığın havadaki sürati ise 299913020 m/s dir. Yani neredeyse ışığın sürati sesin süratinden yaklaşık 900000 kat daha fazladır. Eğer yıldırım düşmesi ve gök gürlemesi arasında geçen zamanı ölçebilirsek yıldırımın ne kadar uzağa düştüğünü bulabiliriz. Sesin havadaki yayılma sürati 340 m/s olduğundan ve yıldırım düşmesi olayına tanık olan kişi, ışığı gördükten 4 saniye sonra gök gürlemesini duyduğuna göre yıldırım bu kişiden 340 m/s . 4 s = 1360 m uzağa düşmüştür.
Soru: Aşağıda verilen ifadelerden doğru olanların başındaki paranteze D harfi, yanlış olanların başındaki paranteze Y harfi yazılıyor. Buna göre parantezlere sırasıyla hangi harfler yazılmıştır?
( ) Ses yaz aylarında, kış aylarına göre daha hızlı hareket eder.
( ) Ses enerjisi soğuk suda sıcak sudan daha hızlı iletilir.
( ) Ses esnek maddelerde daha hızlı iletilir.
Sesin yayılma sürati ortamın yoğunluğuna, sıcaklığına ve esnekliğine bağlıdır. Ortamın yoğunluğu, sıcaklığı ve esnekliği arttıkça sesin yayılma sürati artar. Buna göre; ses yaz aylarında kış aylarına göre daha hızlı hareket eder. Çünkü hava yaz aylarında daha sıcaktır. Ses enerjisi soğuk suda sıcak sudan daha yavaş iletilir. Ses esnek maddelerde daha hızlı iletilir. Buna göre verilen ifadelerin başındaki parantezlere sırasıyla D, Y, D harfleri yazılmıştır.
Soru: Yukarıdaki şekilde elektrikli bir zil, içinde hava bulunan cam fanus içerisinde çalmaktadır. Cam fanus içindeki hava bir pompa yardımıyla boşaltılıyor. Bu durumda zilin sesindeki değişimle ilgili Sevgi, Cemil ve Cenk aşağıdaki ifadeleri söylüyor. Buna göre bu öğrencilerin söylediği ifadeler için ne söylenebilir?
Sevgi: Sesin duyulması zorlaşır bir süre sonra duyulmaz.
Cemil: Sesin duyulmasında bir değişiklik olmaz.
Cenk: Sesin duyulması kolaylaşır,
Sesin yayılabilmesi için maddesel ortama ihtiyaç vardır. Ses boşlukta yayılmaz. Şekildeki elektrikli zil hava bulunan cam fanus içerisinde çalmaktadır. Fanus içerisinde hava bulunduğundan, çalan elektrikli zilin sesi duyulur, Ancak cam fanustaki hava bir pompa yardımıyla boşaltılmaya başlandığında, fanus içerisindeki tanecik sayısı azalır ve sesin duyulması zorlaşır. Bir süre sonra hava tamamen boşaltıldığında cam fanusta tanecik kalmayacağından ses duyulmaz, Çünkü sesin yayılabilmesi için maddesel ortama ihtiyaç vardır. Buna göre Sevgi'nin söylediği "Sesin duyulması zorlaşır bir süre sonra duyulmaz." ifadesi doğru, Cemil'in söylediği "Sesin duyulmasında bir değişiklik olmaz." ifadesi ile Cenk'in söylediği "Sesin duyulması kolaylaşır" ifadesi yanlıştır.