SAMİ PAŞAZADE SEZAİ (1860—1936)

Roman, hikâye, tiyatro, edebi tenkit, çok sayıda sosyal ve politik makale yazan Sezai, edebiyatımızda roman ve hikâye yazarı olarak tanınmıştır.

Türk edebiyatında Batılı anlamda ilk hikâye örneklerini yazmıştır.

Roman ve hikâyelerinde realizm akımının etkisinde olan yazar, Türk edebiyatında romantizmden realizme geçişte bir köprü işlevi yüklenmiştir.

Eserleri

Şiir: Üç fasıl üç perdelik bir tiyatro eseridir.

İclal: Hikâye, söyleşi, anı gibi yazıları vardır. Eserde ayrıca yeğeni İclal’in ölümü üzerine yazdığı bir mersiye vardır.

Rümuzü’l-Edep: Anı, söyleşi, hikâye gibi yazıları vardır.

Küçük Şeyler: Batılı anlamda ilk hikâye örneklerini içeren eser, sekiz hikâyeden oluşur: Pandomima, Kediler, Bu Büyük Adam Kimdir, Hiç, İki Yüz Elli Kuruşa Bir Asır, Düğün, Bir Kitabe-i Seng-i Mezar, Arlezyalı. Kitaptaki
en ünlü hikaye Pandomima’dır. Eserdeki bazı hikâyeler çeviridir. Eserdeki hikâyeleriyle romantizmden gerçekçiliğe geçme çabasını gösteren sanatlı bir nesir örneği vermiştir.

Sergüzeşt: Yazarın tek romanıdır. Romantizmden realizme geçişte bir köprüdür. Eserde romantizmin özellikleri ağır basar. Edebiyatımızda bütünüyle “esaret” temasını işleyen ilk romandır. Dilber adındaki bir esir kızın acıklı yaşamı realist tarzda anlatılır.