Rüzgarın Yönünü Etkileyen Faktörler 9.Sınıf Coğrafya

9. Sınıf Coğrafya Konuları Coğrafya
31.10.2023
0

Rüzgarın yönünü; basınç merkezlerinin konumu, yer şekilleri ve Dünya’nın günlük hareketi belirler.

  • Rüzgarların yönü üzerinde etkili olan en önemli faktör, basınç merkezlerinin konumudur. Basınç merkezlerinin konumu, kara ve denizlerin günlük veya mevsimlik ısınma farkına veya başka bir nedene bağlı olarak değiştiğinden rüzgarın da yönü değişir. Onun için rüzgarın yönünü belirleyen temel faktör, basınç merkezlerinin yeridir.
  • Rüzgarın esiş yönüyle yer şekillerinin uzanış doğrultusu genellikle paraleldir. Rüzgarın esiş yönü üzerinde sıradağların, vadilerin ve boğazların uzanışı belirleyici bir rol oynar. Bu tür yer şekillerine çarpan rüzgar yön değiştirerek, yer şekillerinin uzanışına uyum sağlar. Örneğin Kıyı Ege’de rüzgar, yer şekillerinin uzanış doğrultusuna uyarak genellikle doğu batı yönünde eser. İstanbul’da ise boğazın uzanış doğrultusuna bağlı olarak, kuzeydoğu güneybatı yönünde eser.
  • Dünya’nın kendi ekseni etrafında dönmesi sonucunda rüzgarlar, basınç merkezleri arasındaki en kısa yolu izleyemezler. Kuzey Yarım Küre’de hareket yönünün sağına, Güney Yarım Küre’de ise soluna doğru sapma gösterir.

BİR YORUM YAZIN

ZİYARETÇİ YORUMLARI - 0 YORUM

Henüz yorum yapılmamış.

Rüzgarın Yönünü Etkileyen Faktörler konu anlatımı ders notu 9.sınıf coğrafya ayt tyt

  • Rüzgarın Yönünü Etkileyen Diğer Faktörler

  • Rüzgarın yönünü etkileyen diğer faktörler arasında, sıcaklık, nem ve yağış gibi faktörler de bulunmaktadır.

  • Sıcak hava, soğuk havaya göre daha hafiftir. Bu nedenle, sıcak havanın bulunduğu bölgeden, soğuk havanın bulunduğu bölgeye doğru rüzgarlar eser.
  • Nemli hava, kuru havaya göre daha hafiftir. Bu nedenle, nemli havanın bulunduğu bölgeden, kuru havanın bulunduğu bölgeye doğru rüzgarlar eser.
  • Yağış alan bölgelerde, yağışların oluşturduğu basınç değişimleri nedeniyle rüzgarlar esebilir.
  • Rüzgarın yönünü etkileyen faktörler, rüzgarın özelliklerini ve atmosferdeki hava hareketlerini belirlemede önemli bir rol oynar.

    1. Basınç merkezlerinin konumu
    Rüzgar daima yüksek basınçtan alçak basınca doğru eser. Rüzgarın yönünü öncelikle yüksek ve alçak basınç merkezlerinin birbirlerine göre konumu belirler. Örneğin yüksek basınç merkezi doğuda, alçak basınç merkezi batıda ise rüzgar doğudan batıya doğru eser.

    2. Dünya'nın günlük hareketi
    Dünya'nın günlük hareketi rüzgarın yönünü saptırır. Rüzgar, Kuzey Yarım Küre'de sağa (hareket yönünün), Güney Yarım Küre'de sola (hareket yönünün) sapar. Bu sapma uzak mesafeler arasında esen sürekli rüzgarlarda ve Muson rüzgarlarında daha çok görülür.

    3. Yer şekilleri
    Rüzgarın yönünü etkileyen en önemli faktördür. Rüzgarlar yatay yönlü hava hareketleri olduğu için dağlar, vadiler, boğazlar rüzgara yön verir. Düz yerde esen rüzgar herhangi bir engelle karşılaşırsa esmesi için en uygun yere doğru yön değiştirir. Örneğin Kıyı Ege'de, Gediz ve Menderes vadilerinde doğu batı, Çanakkale Boğazı'nda ise boğazın uzanış yönü olan kuzeydoğu güneybatı doğrultusunda eser.