Avrupa reformla birlikte mezhep savaşlarına girince Osmanlı bu durumu fırsat bilerek Avrupa’da ilerlemesini kolaylaştırdı.

16. yüzyılda, Hristiyanlığın Katolik mezhebinde meydana gelen değişiklik ve yenilik hareketlerine Reform denir.

Hristiyanlık XVI. yüzyıla gelinceye kadar Katolik ve Ortodoks olmak üzere iki mezhepten oluşuyordu. Katoliklerin dini lideri olan papa Roma’da Ortodoksların dini lideri olan patrik ise İstanbul’da bulunuyordu. Kilise ve din adamları geniş topraklara sahiptiler ve zengin bir hayat sürüyorlardı. Halk ve saray üzerinde siyasi ve dini baskı uygulayan kilisenin zenginliği halkı ve soyluları rahatsız ediyordu.

Katolik Kilisesinin

• Para karşılığında cennetten yer satması ve günahları affetmesi
• Kendi düşünce yapısına uymayanları dinden çıkarması (Aforoz etme)
• Dinin gücünü kendi çıkarları uğrunda kullanması

gibi sebeplerden dolayı Martin Luther kiliseyi protesto etmiştir.

Avrupa’daki Rönesans dönemi, bilimsel ve özgür düşüncenin etkisiyle Reform hareketleri önce Almanya daha sonra diğer Avrupa ülkelerine yayılmıştır.

Bilgi: Katoliklerin merkezi Vatikan’dır.

Reformun Nedenleri

1. Hümanizm hareketleri sonucunda, Hristiyanlığın temel kaynağına inilmesi,

2. Katolik kilisesinde bozulmalar görülmesi,

3. Kilisenin endüljans satışları ile maddi gücünü artırması ve halkın fakirleşmesi,

4. Matbaa sayesinde İncil’in her dile çevrilerek okunması sonucunda kiliseye karşı şüphe ve eleştirilerin artması,

5. Rönesans ve hümanizm hareketleri sonucu skolastik düşüncenin yıkılarak, pozitif düşüncenin yaygınlaşmasıdır.

Reform hareketleri Almanya’da ilahiyatçı Profesör Martin Luther öncülüğünde başladı. Luther 1517’de Wittenberg Kilisesi’nin kapısına 95 maddelik bildirisini asarak görüşlerini halka açıkladı.

Reformun Sonuçları

1. Avrupa’da Katolik ve Ortodoks mezhepleri yanında yeni mezhepler ortaya çıktı. Almanya’da Protestanlık, İngiltere’de Anglikanizm ve Fransa’da Kalvenizm bu yeni mezhepler arasındadır.

2. Katolik Hristiyanlarının dinî lideri olan Papa‘ya duyulan güven azaldı. Papa’nın siyasi ve dinî gücü azaldı.

3. Katolik kilisesi kendini yenilemek zorunda kaldı. Skolastik düşünce sistemi yıkıldı.

4. Katolik kilisesinin mallarına el konuldu. Kilisenin ekonomik gücü azaldı.

5. Eğitim ve öğretim kilisenin elinden alınarak laik eğitim kurumları açıldı.

6. Din ve devlet işleri birbirinden ayrıldı.

7. Reform hareketleri sonucunda ortaya çıkan mezhep savaşları, Haçlı birliğinin oluşmasını engelledi ve Osmanlı Devleti Avrupa’da daha rahat ilerleme imkânı buldu.

8. Katoliklerin dağılmasını önlemek amacıyla Katolik kilisesi tarafından Engizisyon Mahkemeleri kuruldu.

Bilgi: Protesto karşı çıkmak, eleştirmek anlamında olup Protestanlık Mezhebi de adını buradan alır. Misyoner kavramı ise Hristiyanlık dinini yaymakla görevli kişilerdir.