POPULASYON GENETİĞİ

Bir populasyondaki her bir genin bulunma oranına o genin frekansı denir. Örneğin bir populasyondaki bireylerde, yeşil göz geninin bulunma oranı %20 ise yeşil göz geninin frekansı %20’dir demektir. Bir populasyonda bulunan kahve göz geni, yeşil göz geni gibi genlerin tamamı, o populasyonun gen havuzunu oluşturur.

Gen frekansını etkileyen faktörler:

1. Mutasyon: Üreme hücresindeki mutasyonlar, bir genin oranını değiştirir. Örneğin mutasyonla yeşil bezelye geni sarı bezelye genine dönüşürse, bu durumda yeşilin gen frekansı azalırken sarının gen frekansı artar.

2. Göç: Belirli bir özelliği taşıyan bireylerin populasyondan göç etmesi genin frekansını değiştirir.

3. Doğal seçilim: Doğal seçilimle, bazı özelliklerle ilgili genler ayıklandığı için gen frekansı değişir.

4. İzolasyon: Örneğin bir ada parçalandığında populasyondaki bireylerin bir kısmı adanın bir bölgesine, bir kısmı diğer bölgesine gideceği için gen frekansları değişir.

5. Rastgele olmayan çiftleşmeler (Eş seçimi): Belirli bir özelliğe sahip bireylerin seçilerek çiftleştirilmesi, o özelliğin frekansını arttırır. Rastgele çiftleşmeler gen frekansını etkilemez.

6. Genetik sürüklenme: Genetik sürüklenme, tesadüfi seçilim olarak ta bilinir. Örneğin sel geldiğinde bir populasyondaki bazı bireylerin ölmesi, o populasyondaki gen oranlarını değiştirir.

Hardy — Weinberg kuralına göre, bir populasyondaki baskın genin frekansı ile çekinik genin frekansı toplamı 1’e eşittir. Baskın gen “P” olarak, çekinik gen ise “q” olarak simgelenir. Bu iki genin toplamının karesi de yine 1’e eşittir.

Bir populasyondaki çekinik genotipli bireyler “aa = q²” olarak simgelenir. Homozigot baskın bireyler “AA=P²” olarak simgelenir. Hetrozigot baskın bireyler ise “Aa = 2Pq” olarak simgelenir.

Bu kısımda kullanılacak iki formül aşağıda verilmiştir.