Polinomlarda Çarpma İşlemi 10. Sınıf
İki polinom çarpılırken birinci polinomun her terimi, ikinci polinomun her terimi ile ayrı ayrı çarpılır ve bu çarpımdan elde edilen terimler toplanır.
Polinomlarda Çarpma İşlemi Soruları ve Çözümleri
Çözümlü Test Soruları
Soru 1:
P(x) = 2x + 3 ve Q(x) = x – 4 polinomlarının çarpımı nedir?
Çözüm:
Dağılma özelliği uygulanır:
P(x) · Q(x) = (2x + 3)(x – 4)
= 2x · x + 2x · (-4) + 3 · x + 3 · (-4)
= 2x² – 8x + 3x – 12
= 2x² – 5x – 12
Soru 2:
(3x² – x + 2)(x + 1) işleminin sonucu kaçtır?
Çözüm:
Her terim sırayla çarpılır:
= 3x² · x + 3x² · 1 – x · x – x · 1 + 2 · x + 2 · 1
= 3x³ + 3x² – x² – x + 2x + 2
= 3x³ + 2x² + x + 2
Soru 3:
(x – 5)(x + 5) çarpımını bulunuz.
Çözüm:
İki kare farkı formülü uygulanır:
(a – b)(a + b) = a² – b²
= x² – 5²
= x² – 25
Soru 4:
(2x – 1)² ifadesinin eşiti nedir?
Çözüm:
Tam kare açılımı kullanılır:
(a – b)² = a² – 2ab + b²
= (2x)² – 2 · 2x · 1 + 1²
= 4x² – 4x + 1
Soru 5:
P(x) = x + 2 ve Q(x) = x² – 3x + 1 polinomları veriliyor.
P(x) · Q(x) çarpımında x²’li terimin katsayısı kaçtır?
Çözüm:
Çarpım yapılır:
(x + 2)(x² – 3x + 1) = x · x² + x · (-3x) + x · 1 + 2 · x² + 2 · (-3x) + 2 · 1
= x³ – 3x² + x + 2x² – 6x + 2
= x³ – x² – 5x + 2
x²’li terimin katsayısı: -1
Not:
- Polinom çarpımında her terim diğer polinomun tüm terimleriyle çarpılır.
- Özdeşlikler (iki kare farkı, tam kare) işlemleri kısaltabilir.
Polinomlarda çarpma işlemi yapılırken birinci polinomun bütün elemanları sırasıyla ikinci polinomun bütün elemanlarıyla çarpılır.
ÖRNEK: P(x)=5x+2ve Q(x) =2x-5 olduğuna göre, P(x) . Q(x) çarpım polinomunu bulalım.
Çözüm: P(x) . Q(x) = (5x + 2) (2x – 5)
P(x).Q(x)=10×2-25x + 4x- ’10
P(x).Q(x)=10×2 -21x- 10
ÖRNEK: Dikdörtgen şeklindeki bir bahçenin kenar uzunlukları sırasıyla (x2 + 4x) ve (2×2 – 5x) dir. Bu bahçenin alanını bulalım.
Alan = (X2 + 4x) (2×2 – 5x)
Alan = 2×4 – 5×3 + 8×3 – 20x
Alan = 2×4 + 3×3 – 20x? bulunur.
ÖRNEK: Şekildeki dikdörtgenler prizmasının boyutları (4x + 2), (x + 4) ve (x – 2) cm dir.
a) Bu prizmanın hacmini veren polinom modelini yazalım.
b) x = 3 için prizmanın hacmini bulalım.
Çözüm: a) Dikdörtgenler prizmasının hacmi V(x) olsun
= (4x + 2)(x + 4)(x – 2)
= (4×2 +16x+2x+8)(x-2)
= (4×2 + 18x + 8) (x-2)
= 4×3 – 8×2 +18×2- 36x + 8x- 16
= 4×3 +10×2 – 28x – 16 bulunur.
b)x=3iseV(3)=4.33+10.32-28.3-16
V(3) = 108 + 90 – 84 -16 = 98 bulunur.