PEYAMİ SAFA (1899—1961)

Ansiklopedik bilgilere sahip bir yazar olan Peyami Safa’nın yüz kırka yakın eseri vardır.

Roman, hikâye, tiyatro, fıkra, makale gibi pek çok türde eser veren Peyami Safa ayrıca Cenap Şahabettin, Nazım Hikmet ve Necip Fazıl’la çeşitli konularda kalem kavgasına girmiştir.

Türk edebiyatında daha çok “romancı” olarak tanınmıştır.

Türk edebiyatında “psikolojik roman” türünün en önemli yazarlarındandır.

Romanlarında olaya değil, psikolojik tahlillere / ruh çözümlemelerine ağırlık vermiştir.

Romanlarında, bilinç akışı, iç konuşma gibi anlatım tekniklerinden yararlanmıştır.

Kişileri kültürlerine, kişiliklerine, yaşam biçimlerine uygun biçimde konuşturmuştur.

Romanlarında kendi dönemini anlatmış, çevreye ve olaylara kahramanlarının gözüyle bakmıştır.

Doğu-Batı çatışması, ahlak çöküntüsü, varlığın sırları, toplumsal değişmeden kaynaklanan bunalımları işlemiştir.

Teknik bakımdan güçlü romanlar yazmıştır.

Türk edebiyatında “mistik” özellikler taşıyan yazarlardandır.

Her şeyin kaynağını madde kabul eden anlayışa karşı çıkmış; ruhu, manevi değerleri ve inancı ön planda tutmuştur.

Türkçeyi en iyi kullanan yazarlardan olan Peyami Safa’nın sözcük dağarcığı oldukça geniştir.

Ahmet Hamdi Tanpınar’la birlikte edebiyatımızda, eserlerindeki “sözcük dağarcığı” en fazla olan yazardır.

Sanat endişesi taşımadan geçimini sağlamak için yazdığı eserlerde “Server Bedi” takma ismini kullanmıştır.

Server Bedi ismiyle yayımladığı “Cingöz Recai” polisiye dizisi büyük ilgi görmüştür.

Eserleri

— Roman: Sözde Kızlar, Mahşer, Bir Akşamdı, Canan, Şimşek, Dokuzuncu Hariciye Koğuşu, Fatih—Harbiye, Yalnızız, Matmazel Noraliya’nın Koltuğu, Bir Tereddüdün Romanı, Biz İnsanlar, Atilla
— Öykü: Bir Mekteplinin Hatıratı, Karanlıklar Kralı, İstanbul Hikâyeleri, Gençliğimiz, Süngülerin Gölgesinde, Aşk Oyunları, Ateş Böcekleri
— Oyun: Gün Doğuyor
— Fıkra-Deneme: Kimdir Nedir serisi: Mussoloni Kimdir Faşizm Nedir, Karl Marks Kimdir Marksizm Nedir, Rousseau Kimdir Liberalizm Nedir, Atatürk Kimdir Kemalizm Nedir, Ziya Gökalp Kimdir Türkçülük Nedir, Machievelli Kimdir Makyavelizm Nedir, Olivara Salazar Kimdir Korparatizm Nedir, Roosvelt Kimdir New Deal Nedir; Objektif serisi: Osmanlıca—Türkçe—Uydurmaca, Sanat— Edebiyat-Tenkit, Nasyonalizm-Sosyalizm—Marksizm, Din İnkılâp—İrtica, Kadın-Aşk—Aile, Yazarlar-Sanatçılar-Meşhurlar, Eğitim-Gençlik—Üniversite, 20. Asır Avrupa ve Biz