Pekiştirme İfadelerin Yazımı 4.Sınıf Türkçe
Pekiştirme İfadelerin Yazımı
Sözcüklerde pekiştirme, sözcüklerin anlamlarının arttırılmasıdır. Bu sözcükler cümle içinde farklı görevlerde kullanılabilir. Cümleleri anlam yönünden zenginleştirir. Pekiştirmeler farklı şekillerde yapılabilir.
Kural: Pekiştirmeli kelimeler her zaman bitişik yazılır.
– Sözcüğün ilk hecesine ”p, r, s, m” pekiştirme harflerinden biri getirilerek yapılır.
- yeşil ……… yemyeşil, sarı ……… sapsarı, mavi ……… masmavi
– Sözcüğün ilk hecesine ”p, r, s, m” harfleri ve ”a, e” getirilerek yapılır.
- çevre …………….. çepeçevre, gündüz …………….. güpegündüz
- düz …………….. düpedüz, sağlam …………….. sapasağlam
– Sözcüğün ilk hecesine değişik ekler getirilerek yapılır.
- paramparça, sırılsıklam, darmadağın, darmadağınık, karmakarışık, çırılçıplak
– İkilemelerle de pekiştirme yapılır.
- mavi mavi, başka başka, güzel mi güzel, sıcak mı sıcak, hiç mi hiç, beyaz mı beyaz, anlı şanlı, iri yarı, kırık dökük, yarım yamalak, abuk sabuk, süklüm püklüm
Örnek Sorular:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcüğün yazımı yanlıştır?
A) Kuşlar gökyüzünde uçtukları için mus mutluytular.
B) Utancından kıpkırmızı oldu.
C) Pespembe yanaklarını sıkmamak elde değil.
D) Belli ki gece upuzun sürecek.
(1) Güpgüzel bir günün ardından eve gidiyorum. (2) Upuzun orman yolundan yürürken birden yağmur yağmaya başladı. (3) Şemsiye olmadığı için kıp kısa saçlarım ıslandı. (4) Hıphızlı bir şekilde koşarak eve gittim.
Bu metinde numaralanmış cümlelerin hangisinde yazım hatası yapılmıştır?
A) 1. B) 2. C) 3. D) 4.
Kural: Pekiştirmeli kelimeler her zaman bitişik yazılır.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu kurala uymamaktan kaynaklanan hata yapılmıştır?
A) Yağmurdan sırılsıklam oldum.
B) Yalan söylediği apaçık beliydi.
C) Soğuktan elleri kup kuruydu.
D) Sis, her yeri çepeçevre sarmıştı.
Dağ yolunda zorlukla ilerliyorduk. Her tarafta dim dik büyük taşlar vardı. Yolda zorla ilerlerken karşıdaki şelalenin suyu mas mavi görünüyordu. Etraftaki yem yeşil ağaçlar yüzlerce kuşa ev sahipliği yapıyordu. Dağ havası o kadar iyi geldi ki içimize çektiğimiz tertemiz hava başımızı döndürdü.
Yukarıdaki metinde pekiştirmeli ifadelerden kaç tanesi yanlış yazılmıştır?
A) 5 B) 4 C) 3 D) 2
Çözümlü Örnek Test Soruları
1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde pekiştirme sıfatı kullanılmıştır?
A) O, çok hızlı koşuyor.
B) Bu ev gerçekten büyük.
C) Odanın camları tertemizdi.
D) Sabah kahvaltısını erken yaptı.
Cevap: C) Odanın camları tertemizdi.
Çözüm: “Tertemiz” kelimesi, “temiz” kelimesinin başına “ter-” eklenerek oluşturulmuş bir pekiştirme sıfatıdır.
2. Aşağıdaki kelimelerden hangisi pekiştirilmiş bir sözcüktür?
A) Masmavi
B) Ağaç
C) Çocuk
D) Sabah
Cevap: A) Masmavi
Çözüm: “Mavi” kelimesi, başına “mas-” eklenerek pekiştirilmiştir. Bu nedenle pekiştirme sıfatıdır.
3. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde pekiştirme sözcüğü yanlış yazılmıştır?
A) Bahçedeki çiçekler capcanlıydı.
B) Oyun parkı sim siyah olmuştu.
C) Rüzgarın etkisiyle kapı bomboş kaldı.
D) Elbiseleri masmaviydi.
Cevap: C) Rüzgarın etkisiyle kapı bomboş kaldı.
Çözüm: “Bomboş” kelimesi yanlış kullanılmıştır. Cümlede anlam bozukluğu vardır. “Bomboş” kelimesi nesneler için kullanılırken, burada “kapı” değil “oda” veya “sokak” gibi kelimeler kullanılmalıydı.
4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde pekiştirme sıfatı kullanılmamıştır?
A) Bahçedeki güller pespembeydi.
B) Çantası dopdoluydu.
C) Kitapları masanın üstüne koydu.
D) Tablodaki renkler yemyeşildi.
Cevap: C) Kitapları masanın üstüne koydu.
Çözüm: Bu cümlede pekiştirme sıfatı bulunmamaktadır. Diğer seçeneklerde “pespembe”, “dopdolu” ve “yemyeşil” gibi pekiştirme sıfatları kullanılmıştır.
5. Aşağıdaki pekiştirme sıfatlarından hangisi yanlış yazılmıştır?
A) Tertemiz
B) Sapasağlam
C) Simserin
D) Büsbütün
Cevap: C) Simserin
Çözüm: Doğru yazımı “sipsivri” veya “sımsıcak” olabilir. “Simserin” yanlış bir pekiştirme kullanımına örnektir.