PARAGRAFTA KONU

Bir metinde üzerinde durulan kavram, duygu, düşünce ya da olay, paragrafın konusunu oluşturur. Paragrafın konusu belirlenirken “Yazar ne anlatıyor, neyden söz ediyor?” sorularına yanıt aranır. Paragrafta tekrar edilen sözcükler paragrafın konusu hakkında fikir verir. Paragrafın ilk cümlelerine dikkat edilmelidir çünkü ilk cümleler anlatılacak konuya dair bilgi verilen giriş cümleleridir. Giriş cümleleri genellikle paragrafın konusunu verir fakat sadece giriş cümlesini okuyarak parçanın konusuna ulaşılacağını düşünmek yanlıştır.

Paragrafta konu ile ilgili soru kökleri şunlardır:

• Bu parçanın konusu aşağıdakilerden hangisidir?
• Bu paragrafta neyden söz edilmiştir?
• Bu parçada yakınılan durum aşağıdakilerden hangisidir?
• Bu parçada aşağıdakilerden hangisi üzerinde durulmaktadır?

Paragrafın Başlığı

Paragrafın konusunu en iyi şekilde kapsayıp yansıtan sözcük ya da söz grubu paragrafın başlığını oluşturur.

Örnek: Çocukken okulda arkadaş edinmenin iyi bir yolu vardı. “Barış Manço’yu sever misin, Gülten Dayıoğlu okur musun?” diye sorardık tanıştığımız kişilere. Çünkü aynı şeyleri sevenler arasında kendiliğinden bir yakınlık türerdi. Günümüzde de benzer durumlar geçerlidir. Mesela, tiyatro eserlerinin temsilinde birlikte gülenler veya gözleri yaşaranlar arasında bir kaynaşma olması çok doğaldır. İşte sanatın farklı kollarına duyulan bu ortak ilgiler insanların birbiriyle ilişkisini de belirler. Bu zevklerdeki birliği ise ruhların birlikteliği izler, insanları birbirine yakınlaştırır.

– Bu paragrafta “ortak zevklerin insan ilişkilerini belirlemedeki rolü“ üzerinde durulmuştur. Paragrafın başlığı, paragrafın konusunu en iyi şekilde kapsayıp yansıtan sözcük ya da söz grubundan oluşacağına göre, bu paragrafa en uygun başlık da “İnsan İlişkileri ve Ortak Zevkler” olmalıdır.

Örnek Soru:

Evden dışarı çıktığınız zaman yüzlerce insan görürsünüz. İnsanların düşüncelerini kestiremezsiniz ama duygularını az çok kestirebilirsiniz. Mesela rahat şekilde yürüyenler vardır. Kendilerini dünyaya açmış, “Merhaba yaşam!“ derler. Vücut dik, baş geride, omuzlar kalkık, gözler ileriye bakar. Gözlerinin içinde bir ışıltı vardır. Bir de taşıması zor bir yük gibi bedenlerini taşıyanlar vardır. Telaşlı, kendilerini dünyaya kapatmış, omuzları düşük, kamburları çıkmış, başı eğik, gözleri yere bakar.

Bu parçanın konusu aşağıdakilerden hangisidir?

A) Duyguların beden diline yansıması
B) Düşüncelerin doğru aktarımı
C) Beden dilini doğru kullanmayı öğrenmenin yolları
D) İnsanların duygularına hitap etmenin önemi