Özne Eksikliği
Sıralı ya da bağlı cümlelerde ikinci yüklem birinci yüklemden farklı bir özne gerektiriyorsa ve bu özne kullanılmamışsa anlatım bozukluğu olur.
”Vatandaşın en büyük güvencesi basındır ve ondan çok şey beklemektedir.” cümlesinde ikinci yüklemin öznesi olmadığı için “ve” bağlacından sonra “vatandaş” öznesi getirilmelidir.
Karşılaştırmalı sıralı cümlelerden biri “hepsi” ve “herkes” olumlu sözcükleriyle başlıyorsa diğer cümle bu sözcüklerle, birinci cümle “hiçbiri” ve “kimse” ile başlıyorsa olumsuz sözcükleriyle başlıyorsa diğer cümle bu sözcüklerle başlar.
Herkes/ hepsi —– yüklem (olumlu), herkes / hepsi —– yüklem (olumlu)
Hiçbiri / kimse —– yüklem (olumsuz), hiçbiri / kimse —– yüklem (olumsuz)
“Hiçbiri toplumsal konuları işlememiş, bireysel konuları işlemiştir.” cümlesinde ikinci yüklem olumlu olduğu için birinci yüklemin olumsuz öznesi “hiçbiri” sözcüğünün ortak kullanılması uygun değildir. Virgülden sonra “hepsi” öznesi getirilmelidir.
Aşağıdaki cümlelerde virgülden sonra getirilmesi gereken sözcük cümle sonunda yazılmıştır.
Kimse bir yere kıpırdamasın, yere yatsın. Herkes
Ben bu aşka gönül vermem, zulüm getirir. Bu aşk
Bu sevginin hayrı yok, artık burada bitsin. Bu sevgi
Sınıfta kargaşa yok, bugün oldukça sakin. Sınıf
Herkes bir şey yapıyor, bir şey ortaya koyamıyor. Kimse
Hiçbiri bana inanmamış, beni yalancılıkla suçlamıştı. Hepsi
Hastanın tedavisi yapıldı, taburcu edildi. Hasta
Yarış atının ayağı kırıldı, artık yürüyemez. Yarış atı
Gençlere yeterli fırsat verilirse, başarılı olurlar. Gençler
Adamın eli kapıya sıkıştı, acile götürüldü. Adam
Şiirde dize bütünlüğü kırılmış, nesre yaklaştırılmış. Şiir
Hiçbiri sınavdan korkmuyor, hemen gelmesini istiyordu. Hepsi
Çocuğun ayağı kırıldı, hastaneye götürüldü. Çocuk