Osmanlı’nın Kalbi: Topkapı Sarayı

Cihan hâkimiyetinin ve gücün sembolü kabul edilen Topkapı Sarayı, 1465 – 1478 yılları arasında Fatih Sultan Mehmet tarafından bugünkü Sarayburnu denilen mevkide inşa edilmiştir.

Yeni Saray ismiyle de bilinen ve padişahlar için bir baba ocağı sayılan Topkapı Sarayı’nda padişah, ailesi ile birlikte ikamet etmiş ve ülkeyi buradan yönetmiştir.

Topkapı Sarayı; padişahın hizmetkârlarının bulunduğu enderun (iç saray), birun (dış saray) ile padişahın özel hayatını geçirdiği harem (darüssaade) olmak üzere üç bölümden oluşmuştur.

Enderun (İç Saray)

Farsça “iç” anlamına gelen Enderun ilk defa II. Murat tarafından devlet adamı yetiştirmek için Edirne Sarayı’nda kurulmuştur. İstanbul’un fethinden sonra Fatih Sultan Mehmet, Enderun’u Topkapı Sarayı’na taşımıştır.

Devlet sisteminde üst düzey yöneticilerin yetiştirildiği Enderun Mektebi ve padişahın özel hizmetlerini gören iç oğlanlar da eğitilmiştir. Devlet yönetiminde görev alacak nitelikli insanlar yetiştirmek amacıyla açılan Enderun Mektebi’nde; Türkçe, Arapça, Farsça, matematik, tarih, edebiyat, müzik ve güzel sanatlar dersleri verilmiş, cirit ve ok atma, ata binme, kılıç kullanma ve güreş en iyi şekilde öğretilmiştir. Arz Odası ve Hırka-i Saadet Dairesi başta olmak üzere Büyük ve Küçük odalar, Doğancı Koğuşu, Seferli Odası, Kiler Odası, Hazine Odası ve Has Oda gibi bölümlerden oluşmuştur.

Birun (Dış Saray)

Topkapı Sarayı’nın Bab-ı Hümayun ile Babüssade arasında kalan Birun, sarayın en geniş bölümüdür. Padişahın dış hizmetine bakan ve sarayda kalma mecburiyetinde olmayan görevliler burada hizmet vermiştir.

Harem

Arapça “yasak” anlamına gelen harem padişahın özel hayatını sürdürdüğü bölümdür. Disiplin ve protokol kurallarının geçerli olduğu haremde cariyelere; edebiyat, müzik, güzel sanatlar, güzel konuşma, zerafet, dini bilgiler, dikiş – nakış ve sofra adabı gibi bilgiler öğretilmiştir.