DENİZ KUVVETLERİ

— Başında Kaptanıderya bulunur.

— Askerlerine levent denir.

— XVI. yüzyılın önemli denizcileri; Salih, Piri, Seydi Ali, Murat Reislerle Barbaros Hayrettin Paşa’dır.

—Kullanılan gemiler; çektiri, karamürsel, kalite, kadırga ve mavnadır.

KARA KUVVETLERİ

KAPIKULU ASKERLERİ

— Pençik ve devşirme sistemiyle oluşturulur.

— Öncelikli olarak padişahın ve başkentin güvenliğinden sorumludur.

— Başkentte bulunur.

— Askerlerine hazineden maaş (ulufe) verilir ve her padişah tahta çıktığında cüluş bahşişi dağıtılır.

— Askerlerinin, askerlik dışı işlerle uğraşmaları ve evlenmeleri yasaktır.

Kapıkulu Piyadeleri

— Acemi Oğlanlar Ocağı (Diğer ocaklara asker yetiştirmek üzere ilk eğitimin verildiği ocaktır.) — (Kuruluş Dönemi)

— Yeniçeri Ocağı (Savaşta merkezde bulunur ve padişahı korur) — (Kuruluş Dönemi)

— Cebeci Ocağı (Silahların yapım, bakım ve onarımından sorumludur.) — (Kuruluş Dönemi)

— Topçu Ocağı (Top dökümünden ve topların kullanımından sorumludur.) — (Kuruluş Dönemi)

— Top Arabacıları Ocağı (Topların nakli için gerekli arabaları yapar.) — (Yükseliş Dönemi)

— Humbaracılar Ocağı (Havan topu ve el bombası yapımından ve kullanılmasından sorumludur.) — (Yükseliş Dönemi)

— Lağımcılar Ocağı (Kale kuşatmalarında tünel kazan, köprü inşa eden teknik bir sınıftır.) — (Yükseliş Dönemi)

Kapıkulu Süvarileri (Altı Bölük Halkı)

— Sipahiler ve Silahtarlar — (Kuruluş Dönemi)

(Savaş sırasında padişahın çadırını korurlar.)

— Sağ ve Sol Ulufeciler — (Yükseliş Dönemi)

(Savaş sırasında saltanat sancaklarını korurlar.)

— Sağ ve Sol Garipler — (Yükseliş Dönemi)

(Savaş sırasında savaş malzemelerini ve hazineyi korurlar.)

EYALET ASKERLERİ

— Tımar sistemiyle oluşturulur.

— Ordunun en kalabalık bölümüdür.

— Taşrada bulunur, savaştan savaşa toplanır.

— Atlı askerlerden (cebelü) oluşur.

— Askerleri, toprak gelirleriyle geçinir.

— Tımarlı Sipahiler — (Kuruluş Dönemi)

(Ordunun en kalabalık bölümünü oluşturan atlı askerlerdir.)

— Yayalar ve Müsellemler — (Kuruluş Dönemi)

(Ordunun geri hizmetinde bulunurlar. Yolları açar ve köprüleri tamir ederler.)

— Azaplar — (Kuruluş Dönemi)

(Bekar erkeklerden oluşurlar. Savaşlarda yeniçerilerin önünü açarlar.)

— Akıncılar — (Kuruluş Dönemi)

(Sınır ve uçlarda bulunan atlı birliklerdir. Keşif savaşları yaparlar.)

— Gönüllüler — (Kuruluş Dönemi)

(Sınır şehir ve kasabalarını korurlar.)

— Beşliler — (Yükseliş Dönemi)

(Sınır boylarında bulunurlar ve kaleleri korurlar. Her beş aileden bir kişi alındığı için bu ismi alırlar.)

— Deliler — (Yükseliş Dönemi)

(Sınırları koruyan hafif süvari birlikleridir. Cesaretlerinden dolayı bu adı alırlar.)

— Sakalar — (Yükseliş Dönemi)

(Ordunun su ihtiyacını karşılarlar)

— Turnalar — (Yükseliş Dönemi)

(Ordunun haberleşme işlerinden sorumludurlar

— Derbentçiler — (Yükseliş Dönemi)

(Ordunun geçiş güzergahındaki köprü ve geçitleri korumakla görevlidirler.)

YARDIMCI KUVVETLER

— Savaş sırasında Osmanlı Devleti’ne bağlı beylik ve devletlerden gelen askerlerden oluşur.

— Bağlı devlet ve beyliklerin gönderdiği askerler — (Yükseliş Dönemi)

(Eflak, Boğdan ve Kırım beyliklerinin gönderdiği askerlerdir.)

— Yardımcı kuvvetler — (Yükseliş Dönemi)

(Ordunun seferler sırasında ihtiyaç duyduğu hizmet alanlarında çalışıyorlardı. Ordunun silâh ve cephanesinin taşınması; yol, köprü, menzil
ve benzeri yapım işleri bunların vazifeleriydi. Bu tür işleri yapan unsurların arasında başlıcaları; voynuklar, martoloslar ve cerehorlardır.)