OSMANLI DEVLETİ VE I. DÜNYA SAVAŞI
Savaş başladığı sırada Osmanlı Devleti tarafsız kalmayı tercih etmiştir. Bu dönemde Osmanlı yönetiminin başında bulunan İttihat ve Terakkiciler boğazları kapatmış, kapitülasyonları tek taraflı olarak kaldırdıklarını açıklamış ve genel seferberlik ilan etmişlerdir.
İttihat ve Terakkicilerin Almanlara olan yakınlığı ve Almanya’nın savaşı kazanacağına inanması Osmanlı Devleti’nin Almanya’nın yanında savaşa girmesinde etkili olmuştur.
Osmanlı Devleti’nin Savaşa Girmesinde :
- Kaybettiği topraklarını geri almak
- Siyasi yalnızlıktan kurtulup eski gücüne ulaşmak
- Pantürkizm (Turancılık) idealini gerçekleştirmek
- Kapitülasyonlar ve dış borçlardan kurtulmak hedefleri etkili olmuştur.
Almanya’nın Osmanlı Devleti’ni Yanına çekmek İstemesinde;
- Üzerindeki savaş yükünü hafifletmek
- Halifelik nüfuzundan yararlanmak
- İngiltere ile sömürgeleri arasındaki bağlantı yollarını kesmek
- Ortadoğu’daki zengin petrol yataklarından yararlanmak amaçları etkili olmuştur.
İtilaf Devletleri Osmanlı Devleti’nin tarafsız kalmasını kendi çıkarlarına uygun gördükleri için Osmanlı Devleti’nin tarafsızlığını sürdürmesini istemişlerdi.
İtilaf Devletleri Osmanlı Devleti’nin tarafsızlığını sürdürmesi durumunda kapitülasyonların kaldırılmasını, Osmanlının dış borçlarının silinmesini ve Osmanlıya her türlü ekonomik yardımda bulunacaklarını teklif etmişlerdi. Ancak Osmanlı Devleti bunları kabul etmeyerek Almanya ile bir ittifak antlaşması imzalamıştı. Bir süre sonra Almanya’dan satın alınarak Yavuz ve Midilli adı verilen gemilerin Rus limanlarını bombalamasıyla Osmanlı Devleti fiilen savaşa girmiş oldu. Osmanlı Devleti’nin savaşa girmesiyle yeni cepheler açılmış ve savaş geniş bir alana yayılmıştır.
Örnek: Avusturya – Macaristan İmparatorluğu ile Rusya arasında yaşanan Balkan egemenliği mücadelesinde Almanya’nın, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’nu desteklemesinde;
I. Rusya’nın Panslavizm politikasını çıkarlarına aykırı bulması,
II. yayılmacı politikasına Rusya’nın engel olabileceğini düşünmesi,
III. Avusturya – Macaristan İmparatorluğu’nda çok uluslu yapıya son vermek istemesi
durumlarından hangilerinin etkili olduğu savunulabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III
çözüm: Almanya’nın Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’nu desteklemesinde, Rusya’nın Balkanlarda Slav ırkından olanları bir çatı altında toplamak istemesini kendi çıkarlarına aykırı bulması ve yeni nüfuz bölgeleri oluşturmasına Rusya’nın engel olabileceğini düşünmesi etkili olmuştur. Ancak Almanya, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’nda çok uluslu yapıya son verme düşüncesine sahip değildi. Doğru cevap (C) seçeneğidir.
