Ortak Mirası Oluşturan Ürünler (Ögeler) 5.Sınıf Sosyal Bilgiler
ORTAK MİRASI OLUŞTURAN ÜRÜNLER
Geçmişimize tanıklık eden ve bugünü anlama olanağı veren her şey korunmaya değerdir. Bütün bunlar, insanlığın ortak mirasını oluşturur. Bunlar; düşünce, sanat, bilim ve edebiyat eserleri olabilir.
İnsanlığın Sanat Mirası
Bir duygunun, düşüncenin, doğal güzelliğin, yaratıcılık olarak anlatılmasına sanat denir. Örneğin; mimarlık, heykel, müzik, resim, bale, tiyatro, roman, öykü çeşitli sanat dallarıdır. İlk Çağ’da Çin, Hindistan, Mısır, Mezopotamya ve Anadolu’da kurulan uygarlıklar, bütün insanlık tarihi üzerinde etkili olan yeni gelişmelerin ve değişikliklerin ortaya çıkışını hızlandırdı. İnsanlığın sanat mirasının temellerini bu eski uygarlıkların oluşturduğu söylenebilir. Dünyaca ünlü eserlerden Çin Seddi ve Taç Mahal insanlığın sanat mirasına örnek gösterilir.
- Ayasofya Müzesi
- Safranbolu Evleri
- Dünyanın Yedi Harikası
- Selimiye Camii
- Mona Lisa Tablosu
İnsanlığın Düşünce Mirası
İnsanın ortaya koyduğu düşünceler zaman içerisinde “felsefe” olarak adlandırıldı ve bilgi alanında akıl ilkelerine uygun ve sistemli bir özellik kazandı. Yazının bulunması ve ticaretin yaygınlaşması, düşüncenin gelişimine büyük katkı sağladı. İnsan, deneyimlerini ve birikimlerini yazı ya da söz ile başkalarına iletti, gelecek kuşaklara aktardı. Yazılı anlatımın gelişmesi, bu birikimlerin gelecek kuşaklara aktarımını kolaylaştırdı.
- Sokrates’in öğretileri
- Yunus Emre’nin insanlık sevgisi
- Hümanizm düşüncesi
- Aristo’nun görüşleri
- Platon’un düşünceleri
- Rönesans ve Reform hareketleri
İnsanlığın Edebiyat Mirası
Yazının bulunup geliştirilmesiyle şiir, öykü, roman, deneme, gezi notları gibi yazılı edebiyat ürünleri ortaya çıktı. İnsanlık, ilk edebiyat eserlerini MÖ 3000 yıllarında oluşturmaya başladı. Sümerlerin bulduğu çivi yazısıyla pek çok edebi metin, o dönemden günümüze ulaştı. İlk Çağ’da temeli oluşturulan edebiyat örnekleri daha sonraki çağlarda da etkili oldu. Bunun sonucunda edebiyat alanında büyük isimler yetişti.
William Shakespeare (Vilyım Şekspir),
Victor Hugo (Viktor Hügo),
Montaigne (Monteyn),
Tolstoy,
Yaşar Kemal gibi yazarlar önemli edebiyat eserleri veren yazarlardır.
İnsanlığın Bilim Mirası
İnsanlığın düşünsel gelişimi bilimsel gelişmeleri de olumlu yönde etkiledi. İlk Çağ’da, özellikle eski Yunan uygarlığı döneminde bilimsel alanda önemli gelişmeler görüldü. Örneğin; İlk Çağ Yunan düşünürlerinden Tales, Pisagor, Öklit matematiğin öncüleri sayılır. Avrupa’da özellikle XV. ve XVI. yüzyılda Müslüman bilim insanlarının etkisiyle önemli gelişmeler yaşandı. Rönesans ve Reform hareketleri sonucunda devlet ve toplum yaşamında köklü değişimler oldu.
Bazı bilim insanları yaptığı çalışmalar sonucunda hayatı kolaylaştırmışlardır. Örneğin telefonu icat eden, Alexsander Graham Bell insanların daha kolay haberleşmesini sağlamıştır.
Ali Kuşcu, yaptığı gözlemler sonucunda Ay’ın haritasını çıkaran ilk gök bilimcisidir. Bilim mirasına katkıda bulunan bir diğer bilim insanı olan İbn el-Heysem görme olayının nasıl gerçekleştiğini yazdığı kitabında ispatlamıştır.
- Tekerleğin icadı
- Fizik yasalarının bulunması
- Telefonun icadı
- Ampulün icadı
- Atomun parçalanması
- Organ naklinin yapılması
- Nano teknoloji alanındaki buluşlar