Ortak Doğal ve Kültürel Mirasa Yönelik Tehditler

Yeryüzünde çok nadir olarak görülen doğal güzellikler ile insanlığın ortak değeri olan tarihsel ve kültürel yapılar dünya mirası olarak adlandırılır. Bu miras alanları hem insanlık tarihi açısından hem de dünya ekosistemi açısından büyük öneme sahip yerlerdir. Bu nedenle bu tür alanların korunması ve gelecek nesillere ulaştırılabilmesi temel hedeflerdendir.

Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) tarafından Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair

Sözleşme’nin kabul edilmesiyle insanlığın ortak doğal ve kültürel mirasının korunması ve gelecek kuşaklara ulaştırılabilmesi adına önemli bir adım atılmıştır. Bu sözleşmeye göre yer aldığı ülke tarafından korunması garanti edilen ve “üstün evrensel değere” sahip bütün kültürel ve doğal varlıklara dünya mirası, bu varlıkların yer aldığı listeye ise Dünya Miras Listesi adı verilir. 2019 yılı itibariyle Dünya genelinde UNESCO Dünya Miras Listesi’ne kayıtlı 1121 miras alanı bulunmaktadır. Bu miras alanlarından 869 tanesi kültürel, 213 tanesi doğal, 39 tanesi ise karma (kültürel/doğal) varlıktır.

UNESCO Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşmeyle doğal ve kültürel mirasların korunması yolunda devlet yönetimlerine sorumluluk vermiş olmasına rağmen bu miras alanlarına yönelik tehlikeler günümüzde yaşanmaya devam etmektedir.

Günümüzde dünya mirası alanlarını tehdit eden başlıca sorunlar şunlardır:

• Ülkelerin miras alanlarını koruma politikalarının yetersizliği
• Deprem, sel gibi doğal afetler ile asit yağmurlarının eserlerin tahrip olmasına
• Güneş ışığı, nem, yağmur gibi fiziki koşulların eserlerin aşınmasına ve tahribine neden olması
• Baraj yapımı, madencilik faaliyetleri
• Doğal ve kültürel miras alanlarına taşıma kapasitesi üzerinde turist gelmesi
• Kaçak ve aşırı avlanma
• Tarihî eser kaçakçılığı
• Savaş ve iç savaşlarda devlet otoritesinin ortadan kalkmasıyla birlikte ortak miraslara yönelik saldırı ve yıkımların gerçekleşmesi