ORHAN VELİ KANIK (1914-1950)

1936 yılından itibaren Varlık dergisinde yayımlanan şiirlerinde Mehmet Ali Sel, bazı çevirilerinde Adil Hanlı takma adlarını kullanmıştır.

Vezinli (aruz-hece) ve kafiyeli tarzdaki ilk şiirlerinde Ahmet Haşim, Necip Fazıl ve Cahit Sıtkı’nın etkileri vardır.

1941 yılında Garip hareketini başlatmış ve ölümüne kadar Garip hareketinin ilkelerine bağlı kalmıştır.

Cumhuriyet devri Türk şiirinde Garip akımının lideri olarak tanınmış ve edebiyat tarihlerine geçmiştir

Şiir sanatına ait klasik biçimlerin dışına çıkarak modern Türk şiirinin olanaklarını genişletmiştir.

Her türlü sözcüğün şiire girebileceğini göstermiş, gündelik dili kullanmıştır.

Sokağı şiire taşımıştır.

Şiirini bütünüyle toplumun emrine vermiş, bireyciliğe karşı çıkmıştır.

Şiirlerinde sıradan insanları, insanın basit ama sevgi dolu yaşamını, aşklarını, acılarını, kaygılarını işlemiştir.

Çocukluğa özlem, doğa, deniz, İstanbul sevgisi, kaldırımlar, balıklar onun şiirlerindeki konularıdır.

Şiirlerinde derin bir “ironi” vardır.

Espri ve nükteye yer vermiştir.

Orhan Veli’nin şiirlerini şöyle sınıflandırabiliriz:

1949’dan ölümüne kadar -1950’ye kadar“Yaprak” adlı iki sayfalık (tek yaprak) dergiyi 27 sayı çıkarmıştır. Orhan Veli’nin ölümü üzerine arkadaşları “Son Yaprak” adlı özel bir sayı çıkarmıştır.

1949’da Nasrettin Hoca’nın birçok fıkrasını “Nasrettin Hoca Hikâyeleri” adıyla manzum biçime getirmiştir.

1948’de La Fontaine’nin birçok fablını “La Fontaine Masalları” adıyla manzum biçimde çevirmiştir.

a) Duygudan çok akla yaslanan Garip tarzı şiiri: Tahat’tur, Altın Dişlim, Vatan İçin, Kitabe—i Seng—i Mezar, İstanbul Türküsü

b) Duygu ve doğa şiirleri: Denizi Özleyenler İçin, Anlatamıyorum, İstanbul’u Dinliyorum, Vazgeçemediğim

c) Toplumsal şiirler: Altındağ

Eserleri

— Şiir: Garip (Oktay Rıfat ve Melih Cevdet’le beraber), Yenisi, Vazgeçemediğim, Karşı, Destan Gibi (Şiirleri ölümünden sonra “Orhan Veli-Bütün Şiirleri” adıyla yayımlanmıştır.)

— Düzyazı: Denize Doğru, Bindiğimiz Dal, Sanat ve Edebiyat Dünyamız