1. Kütle:
Kütle eşit kollu teraziyle ölçülür. Kütlesi ölçülecek cisim kefelerden birine, kütlesi bilinen cisim (ağırlık) diğer kefeye konularak
kefelerin yatay konuma gelmesi sağlanır. Yatay denge sağlandığında kütleler eşit deriz.
Kütlenin birimi SI birim sisteminde kilogramdır.
Eşit kollu teraziyi küçük kütleli cisimler için kullanırız.
Büyük kütleli cisimlerin eşit kollu terazi ile ölçülmesi zordur. Bu durumda baskül ya da kantar kullanırız.
2. Uzunluk:
Uzunluklar metre, cetvel, mezura, kumpas ya da mikrometre ile ölçülür. Uluslararası birim sisteminde (SI)’da kullanılan uzunluk birimi metredir.
Günlük yaşantımızda uzunluklar cetvel ya da mezura ile ölçülür. Kalemin boyu ölçülürken cetvel, kendi boyumuzu ölçerken ise mezura kullanırız.
Küresel cisimlerin boyutlarını ölçmek için kumpas kullanırız.
Bazı uzunlukları ise günlük hayatta kullanılan uzunluklar ile ölçemeyiz. Yıldızlar, gök cisimleri arasındaki uzaklık için ışık yılı denilen ölçme birimi kullanılır. 1 ışık yılı, ışığın 1 yılda boşlukta aldığı yoldur. Bu yol da saniyede yaklaşık 300.000 km’dir. Güneş ile dünya arasındaki uzaklık astronomi birimi (AB) olarak adlandırılır.
3. Zaman:
Zaman birimi uluslararası birim sisteminde saniyedir.
Zamanın ölçülmesi ilkçağlarda insanlar doğa olayları ile zaman aralıklarını ölçerlerdi. Güneş saati ve kum saati ile zaman ölçümü yapılmıştır.
Günümüzde ise saat kullanarak zamanı ölçeriz. Mekanik veya elektronik saatler olabilir. Çok küçük zaman aralıklarını ise kronometreyle ölçeriz.
4. Akım şiddeti:
Akım şiddeti, bir iletkenin kesitinden bir saniyede geçen yük miktarına akım şiddeti denir. Akım şiddet birimi uluslararası birim sisteminde (SI) amperdir.
Elektrik akım şiddeti, ampermetre ile ölçülür. Ampermetre, elektrik devresine seri olarak bağlanır.
Ampermetre her akım değerini ölçemez. Ampermetrenin üzerinde en fazla ve en az ölçebileceği akım değeri yazılıdır.
5. Sıcaklık:
Cisimlere dokunduğumuzda sıcak ya da soğuk olduğunu ayırt etmemizi sağlayan fiziksel özellik sıcaklıktır.
Katı maddelerin molekülleri arasında boşluk yok denecek kadar azdır ve titreşim hareketi yaparlar. Sıvı molekülleri arasındaki boşluk katılara göre daha fazladır. Gazlarda ise boşluk çok daha fazla olduğu için moleküller bağımsız hareket eder.
Maddenin sıcaklığı ne kadar yüksekse moleküllerin ortalama hızları o kadar yüksektir. Maddelerin sıcaklığı için “Moleküllerin ortalama hızları ile doğru orantılıdır.” denir. Sıcaklık bir enerji çeşidi değildir.
Sıcaklığı sayısal olarak ifade etmek için termometre kullanılır.
Günlük yaşantımızda en çok sıvılı termometreyi kullanırız.
Termometreler maddelerin genleşme özelliğinden yararlanarak geliştirilmiştir.
Ortamın sıcaklığı artınca termometrenin haznesindeki sıvının da sıcaklığı artar. Sıvının genleşme katsayısı katıya göre büyük olduğu için sıvı kılcal boruda yükselir. Ortamın sıcaklığı sıvının kılcal boruda yükselme miktarına bakılarak bulunur.
