Nüfusun Özellikleri ve Önemi video 10. sınıf Hocalara Geldik
Sınırları tanımlı bir bölge üzerinde belirli bir zaman diliminde yaşayan insan sayısı olan nüfus, aynı zamanda birçok bilim tarafından inceleme konusu hâline gelmiştir. Bu bağlamda başta demografi, coğrafya, sosyoloji, tarih, tıp ve ekonomi olmak üzere çeşitli bilimler kendi yöntemleri çerçevesinde nüfusla ilgili incelemeler yapmaktadır. Coğrafyanın merkezinde yer alan insan, hemen hemen her coğrafi ortamda en temel unsur durumundadır. Bu bakımdan nüfusun miktarı, artışı, dağılışı, bu dağılışa etki eden faktörler, nüfus hareketleri, nüfusun sosyal ve ekonomik yapısı coğrafya bilimi içerisinde çok önemli bir yere sahiptir. Sürekli değişen ve dinamik bir yapı arz eden nüfus; bir yandan doğumlar, diğer yandan ölümler ve yaşanan göçlerle yeniden şekillenmektedir. İnsanların nitelikleri zamanla değişmekte, hepsinden önemlisi de nüfusun miktarı, özellikleri ve dağılışında değişiklikler olmaktadır. Bu nedenle ülkeler, nüfusla ilgili daha sağlıklı veriler elde edebilmek için belirli zaman dilimlerinde nüfus sayımı yapar. Demografik, sosyal ve ekonomik verilerin toplanması, değerlendirilmesi ve analiz edilmesine nüfus sayımı denir. Eskiden beri toplumlar, sahip oldukları nüfusla ilgili bilgi toplamaya büyük önem vermiştir. Günümüzde de nüfusa dair bilgiler; nüfus sayımları, nüfus kayıtları ve çeşitli demografik araştırmalar gibi yöntemlerle elde edilebilmektedir. Kullanılan yöntem ne olursa olsun nüfus sayımında amaç; nüfusun zaman içerisinde göstermiş olduğu sosyal, demografik ve ekonomik yapısındaki değişimin ortaya konulmasıdır. Ancak tarihsel süreçte yapılan nüfus sayımları, bahsedilen amaçlarla sınırlı kalmamış; toplumlar için önem arz eden konularda da gerçekleştirilmiştir.
Dünyada bilinen ilk nüfus sayımları; Çin, Sümer ve Mısır toplumlarında (MÖ 3000-2750) tahsil edilecek vergi miktarını ve orduya alınacak asker sayısını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Türk tarihine bakıldığında ise Osmanlı Padişahı II. Mahmut tarafından gerçekleştirilen ilk nüfus sayımının (1831) benzer bir amaca yönelik olduğu görülür. Günümüzde nüfus sayımlarındaki amaçlar çeşitlenmiş ve düzenli sayımlar yapılmaya başlanmıştır. Bugünkü gibi modern anlamda ilk nüfus sayımı, 18. yüzyılda İskandinav ülkelerinde (1749 İsveç) yapılmıştır. Daha detaylı bilgilerin elde edilebildiği bu tür modern sayımlar sayesinde ülkeler; eğitim, sosyal, sağlık, alt yapı, savunma ve enerji gibi alanlarda yatırım yapabilmek için bazı politikalar geliştirmektedir. Bu bağlamda Türkiye’de ilk resmî nüfus sayımı 1927 yılında yapılmıştır. Günümüzde ülkemizdeki nüfus sayımlarını Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) gerçekleştirmektedir (Görsel 2.1).
