Noktalı Virgül (;)

1. Cümle içinde virgüllerle ayrılmış takımları birbirinden ayırmak için konur.

• Örnek: Bahçeye çiçeklerden papatya, gül ve menekşe; ağaçlardan çam, meşe ve kavak dikelim.

2. Ögeleri arasında virgül bulunan sıralanmış cümleleri birbirinden ayırmak için konur.

• Örnek: Anasına bak, kızını al; kenarına bak, bezini al.

3. İkiden fazla eş değer öge arasında virgül bulunan cümlelerde özneden sonra konur.

• Örnek: Nihal; Aslı, Ceren ve Yonca’yı da aramış.

Çözümlü Örnek Sorular ve Cümleler:

Soru 1:

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde noktalı virgül doğru kullanılmıştır?

A) Kardeşim pazardan elma; armut, muz aldı.
B) Okul; ev ve park arasındaki mesafe kısaydı.
C) Kitapta; birçok ilginç bilgi vardı.
D) Ali; en çalışkan öğrenci olarak seçildi.

Cevap: A) Kardeşim pazardan elma; armut, muz aldı.

Açıklama: Noktalı virgül, aynı türden ögelerden oluşan sıralamalarda virgüllerle ayrılan grupları birbirinden ayırmak için kullanılır. Bu cümlede meyveler birbirinden ayrıldığı için doğru kullanılmıştır.

Örnek cümle: Pazardan portakal, elma; domates, biber aldı. (Doğru kullanım)

---

Soru 2:

Noktalı virgül hangi durumda kullanılır?

A) Cümle sonlarında
B) Sıralı cümlelerde ögeleri ayırmak için
C) Ünlem cümlelerinde
D) Soru sormak için

Cevap: B) Sıralı cümlelerde ögeleri ayırmak için

Açıklama: Noktalı virgül, sıralı cümlelerde birbirine virgülle bağlanan ögeleri ayırmak için kullanılır.

Örnek cümle: Masada kitap, defter; kalem, silgi vardı. (Doğru kullanım)

---

Soru 3:

Aşağıdaki cümlelerden hangisinde noktalı virgül yanlış kullanılmıştır?

A) Herkes yerini aldı; ders başladı.
B) Elma, armut; karpuz, kavun aldık.
C) Çalışkan; ama sessiz bir öğrenciydi.
D) Öğrenciler çok mutlu; çünkü ödül aldılar.

Cevap: C) Çalışkan; ama sessiz bir öğrenciydi.

Açıklama: “Çalışkan ama sessiz” ifadesinde noktalı virgül kullanımı gereksizdir. Bu cümlede virgül kullanılmalıdır.

Örnek cümle: Ali, okuma yarışında birinci oldu; öğretmeni onu tebrik etti. (Doğru kullanım)

---

Soru 4:

Noktalı virgül kullanıldığında cümlede hangi anlam ortaya çıkar?

A) Kesinlik
B) Bağlantı kurma
C) Önem belirtme
D) Sıralama yapma

Cevap: D) Sıralama yapma

Açıklama: Noktalı virgül, sıralama yaparken ögeleri birbirinden ayırmak için kullanılır.

Örnek cümle: Kitap, defter, kalem; masa, sandalye; tahta, tebeşir. (Sıralama)

---

Soru 5:

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde noktalı virgül doğru kullanılmıştır?

A) Kitap; defter; kalem satın aldık.
B) Ali çok zeki; ama biraz tembel.
C) Onu çok seviyorum; çünkü o çok yardımsever.
D) Pazardan elma, portakal; muz, armut aldım.

Cevap: D) Pazardan elma, portakal; muz, armut aldım.

Açıklama: Bu cümlede noktalı virgül, birbirinden ayrı iki grup meyveyi ayırmak için doğru kullanılmıştır.

Örnek cümle: Kardeşim çanta, kitap; kalem, defter aldı. (Doğru kullanım)

Örnek Soru:

1. Haziran, temmuz, ağustos yaz ayı; aralık, ocak, şubat kış ayıdır.
2. Kızlara Zehra, Elif; erkeklere Mustafa, Onur adını verdiler.
3. Yaz tatili süresince Bartın, Samsun, Ordu; Trabzon’u gezdik.
4. Marketten peynir, zeytin; salça, yoğurt aldıktan sonra eve döneceğim.

Bu cümlelerin hangilerinde noktalı virgülün (; ) kullanımı doğrudur?

A) 1-2 B) 2-3 C) 3-4 D) 1-4

---

Oyun (I)çocuk kültürünün en önemli alanı, oyuncak ise bu kültürün en önemli aracıdır. Oyuncağın eskilere dayandığını tarih içinde gözlemlemekteyiz. Pompei(II) Sus, Lalaş antik kent kazı buluntuları arasında toprak malzemeden yapılmış minyatür ev eşyaları(III) hayvancıklar, arabalar(IV) askerler gibi oyuncaklar bunu kanıtlamaktadır.

Bu metinde numaralanmış yerlerden hangisine noktalı virgül (;) getirilmelidir?

A) I. B) II. C) III. D) IV.

---

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “noktalı virgül” doğru kullanılmıştır?

A) Dolabında kabak, patlıcan, biber; karpuz, çilek ve erik vardı.
B) En sevdiği arkadaşları Zehra; Gülten; Ali, Eren ve Zeki’ydi.
C) Ahmet; Efe ve İbrahim’i parka bıraktı; Ayşe’yi okula götürdü.
D) Papatya; gül ve laleleri ön bahçeye; kasımpatıyı arkaya dikti.