Newton’un 1. Hareket Yasası (Eylemsizlik Yasası)

Eylemsizlik maddelerin o andaki hareket durumunu korumak demektir. Duran bir madde hareket etmek, hareket eden bir madde durmak istemez.

Mesela hızla giden bir arabanın içindeki bir insan araba yavaşladığı anda kendisine ileri doğru bir kuvvet etki etmiş gibi hisseder. Kaza durumunda arabadan fırlama olayları içerideki cismin hareketini sürdürmek istemesinden kaynaklanır. Duran arabadaki bir kişi araba hızlanmaya başlayınca kendine ters yönde bir kuvvet etki etmiş gibi hisseder. Bu kişinin durmaya devam etmek istemesindendir. Araba ileri gidince kişi geride kalır. Eylemsizlik kuvveti diye bir kuvvet yoktur fakat varmış gibi düşünülür. Eylemsizlik cisimler üzerinde her zaman vardır. Fakat eylemsizlik kuvveti ivmeli sistemlerde görülür.

Eylemsizlik kuvveti hareket ivmesi ve cismin kütlesi ile doğru orantılıdır.

Newton’un 2. Hareket Yasası (Temel Yasa)

Bir cisme etki eden net kuvvet sıfırdan farklı ise, cisim net kuvvet yönünde ivme kazanır. Cismin kazandığı ivme, uygulanan net kuvvet ile doğru orantılı, kütlesi ile ters orantılıdır.

Cisme etkiyen net kuvvet sıfırdan farklı ise bu cisim dengelenmemiş kuvvetler etkisinde demektir. Net kuvvet, cismin ya da sistemin hareket yönünde ise cisim ya da sistem hızlanan hareket yaparken, hareketin tersi yönde ise, önce düzgün yavaşlayıp durma, sonra ters yönde hızlanma gerçekleşir.

Bir cisme etkiyen kuvvetlerin bileşkesi sıfır ise o cisim dengelenmiş kuvvetler etkisinde demektir. Cisme etkiyen net kuvvet sıfırsa; cisim duruyorsa durmaya devam eder, hareketli ise hareketine sabit hızla devam eder.

Newton’un 3. Hareket Yasası (Etki – Tepki Yasası)

Etkileşim halinde olan tüm cisimler birbirine kuvvet uygular. Her etki kuvvetine karşı eşit ve zıt yönlü tepki kuvveti vardır. Etki ve tepki kuvvetleri aynı büyüklükte ve zıt yönlü olmasına rağmen farklı cisimler üzerine etki ettiği zaman birbirlerinin etkisini yok etmezler. Futbolcunun topa etkisi kadar top da ayağına tepki gösterir. Dünya Ay’ı çeker. Ay’da Dünyayı eşit ve zıt kuvvetle çeker.

Etki ile tepki arasındaki ilişki “F_etki = – F_tepki” şeklinde gösterilir.

Etki – tepki büyüklüğü, etkileşme yüzeyine dik olan kuvvetlerin bileşkesinden bulunur.

Her cisimden uygulanan kuvvet kadar tepki alınmayabilir. Bir tüy parçasına etki ne olursa olsun onun vereceği tepki sınırlıdır.

Küçük bir topa ne kadar etki uygulanırsa uygulansın tepki onun verebileceği kadardır. Bu günlük hayatımızda “sana bir vurursam yarısı boşa gider.” şeklinde kullanılır. Yani “sana uyguladığım etkinin yarısı kadar tepki veremezsin”. demektir.

Cismin ağırlığı mg olmak üzere, şekillerde etki – tepki büyüklüğü olan N değerleri verilmiştir.

Newton’un Hareket Yasaları Çözümlü Sorular

Çözümlü Örnek Test Soruları

Newton’un Hareket Yasaları

Soru 1: Bir cismin üzerine etki eden net kuvvet sıfırsa, cismin hareket durumu nasıl olur?
A) Hızlanır
B) Yavaşlar
C) Sabit hızla hareket eder veya durur
D) Yörüngesi değişir
Cevap: C
Çözüm: Newton’un birinci yasasına göre, bir cismin üzerine etki eden net kuvvet sıfırsa, cisim ya sabit hızla hareket eder ya da durur.

Soru 2: 10 N büyüklüğünde kuvvet uygulanan 2 kg kütleli bir cisim kaç m/s² ivme kazanır?
A) 2 m/s²
B) 5 m/s²
C) 10 m/s²
D) 20 m/s²
Cevap: B
Çözüm: Newton’un ikinci yasasına göre, F = m · a. Burada a = F / m = 10 N / 2 kg = 5 m/s².

Soru 3: 5 kg kütleli bir cisme 3 m/s² ivme kazandıran kuvvetin büyüklüğü nedir?
A) 8 N
B) 15 N
C) 20 N
D) 25 N
Cevap: B
Çözüm: Newton’un ikinci yasasına göre F = m · a. Bu durumda, F = 5 kg · 3 m/s² = 15 N.

Soru 4: 4 kg kütleli bir cisim üzerine 8 N büyüklüğünde kuvvet uygulanırsa ivmesi ne olur?
A) 1 m/s²
B) 2 m/s²
C) 4 m/s²
D) 8 m/s²
Cevap: B
Çözüm: Newton’un ikinci yasasına göre F = m · a. Bu durumda, a = F / m = 8 N / 4 kg = 2 m/s².

Soru 5: 10 kg kütleli bir cisim, 3 m/s² ivme ile hareket ediyorsa, bu cismin üzerinde etkili olan kuvvet kaç Newton’dur?
A) 13 N
B) 20 N
C) 30 N
D) 40 N
Cevap: C
Çözüm: F = m · a formülünden F = 10 kg · 3 m/s² = 30 N.

Soru 6: Bir cisim, hareketsiz durumdan 5 m/s² ivme ile harekete başlıyor. 4 saniye sonunda cisim hangi hızda olacaktır?
A) 5 m/s
B) 10 m/s
C) 15 m/s
D) 20 m/s
Cevap: D
Çözüm: Cismin hızındaki değişim a · t = 5 m/s² · 4 s = 20 m/s olur.

Soru 7: Duran bir cisme 6 N büyüklüğünde sabit bir kuvvet uygulanıyor ve cisim 2 m/s² ivme kazanıyor. Cismin kütlesi kaç kg’dır?
A) 1 kg
B) 2 kg
C) 3 kg
D) 4 kg
Cevap: C
Çözüm: F = m · a formülünden, m = F / a = 6 N / 2 m/s² = 3 kg.

Soru 8: 15 N kuvvet etkisi altındaki 3 kg kütleli bir cisim, kaç m/s² ivme kazanır?
A) 3 m/s²
B) 4 m/s²
C) 5 m/s²
D) 6 m/s²
Cevap: D
Çözüm: F = m · a formülünden a = F / m = 15 N / 3 kg = 5 m/s².

Newton’un Hareket Yasaları Tonguç Akademi

Newton’un Hareket Yasaları Çözümlü Sorular Hocalara Geldik

Dinamik, kuvvet ile hareket arasındaki ilişkiyi inceleyen ve bu ilişkinin matematiksel biçimini ortaya koyan mekaniğin dalıdır. Bu bölümdeki kuvvetin harekete etkisini anlatan matematiksel bağıntılara da Newton’un Hareket Yasaları denmektedir. Newton’un hareket yasaları üç tanedir.
1. Eylemsizlik Yasası: Bir cisme etki eden kuvvet yoksa veya cisme etkiyen kuvvetlerin bileşkesi sıfır ise cisim o anki durumunu korur. (a = 0)
2. Dinamiğin Temel Yasası: Net bir kuvvetin etkisinde kalan cisim ivmeli hareket yapar.
3. Etki – Tepki Yasası: Bir yüzeye uygulanan dik kuvvete etki kuvveti denir. Yüzey tarafından eşit büyüklükte ve zıt yönde bir kuvvet oluşturulur ve bu kuvvete de tepki kuvveti denir.
Sürtünmesiz yatay bir düzlemde, bir cisme kuvvet etki etmiyor veya
etki eden kuvvetlerin bileşkesi sıfır ise, cisim duruyorsa durmasına,
hareketli ise sabit hızla hareketine devam eder.
Bileşke kuvvet sıfır ama cisim daha önce V hızına sahip olduğundan bu hızıyla yatay sürtünmesiz düzlemde hareketini sürdürür.
m kütleli cisme, yatay bir F kuvveti uygulandığında, cisim hız kazanır. Bu hızdaki değişim, ivme kavramını oluşturur. Yani kuvvet bir ivme oluşturur. Dolayısıyla kütle (m) ile ivmenin (a) çarpımı kuvveti (F) yi verir. Kuvvet sabit ise, ivme de sabit bir nicelik olarak karşımıza çıkar.