Nazım Türü 9.Sınıf Edebiyat


Kategoriler: 9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı, Şiir, Türk Dili ve Edebiyatı
Cepokul
  • Nazım türü, şiirlerin içerikleri, işledikleri konu ve temaları bakımından sınıflandırmasıyla ortaya çıkan türlere verilen isimdir. Nazım biçimlerinin konu bakımından adlandırılmasıyla nazım türü ortaya çıkar. Nazım türlerinin incelenmesinde dize ve uyak düzeninin önemi yoktur.
  • Nazım biçimleriyle türler arasında kesin bir bağ aranmaz, yani şu konu sadece şu nazım biçimiyle yazılır diye bir kural yoktur.
  • Kimi konuların belirli bir nazım biçimiyle yazılması bir gelenek doğurmuş ve çoğunlukla buna uyulmuştur.
  • Divan edebiyatında; Allah’ın birliğini işleyen şiirlere tevhit, Allah’a yalvarma ve yakarmayı anlatan şiirlere münacat, Hz. Muhammed’e duyulan sevgiyi anlatan şiirlere naat, ölüm konusunu işleyen şiirlere mersiye, bir din veya devlet büyüğünü öven şiirlere methiye, bir kişiyi veya toplumsal aksaklıkları eleştirmek için yazılan şiirlere hicviye adı verilmiştir.
  • Âşık edebiyatında aşk, tabiat veya güzelleri işleyen şiirlere güzelleme, bir kişiyi veya toplumsal aksaklıkları eleştirmek için yazılan şiirlere taşlama, kahramanlık ve yiğitlik konularını işleyen şiirlere koçaklama, ölüm konusunu işleyen şiirlere ağıt adı verilmiştir.
  • Tekke edebiyatında ise ilahi, nefes, nutuk, devriye, şathiye dinî veya tasavvufi konulu nazım türleri çıkmıştır.

Şiirin konu, ezgi ve işlev gibi içerik özelliklerine göre adlandırılmasıdır. Örneğin "koşma" bir nazım şekli, “koçaklama" bir nazım türüdür. Belli başlı nazım türlerini şu şekilde sınıflayabiliriz:

Âşık tarzı halk şiiri nazım türleri: Koçaklama, güzelleme, taşlama, ağıt vb.
Dinî-Tasavvufi Türk şiiri nazım türleri: İlahi, nefes, nutuk, devriye, şathiye vb.
Divan şiiri nazım türleri: Tevhit, münacat, naat, mersiye, methiye, hicviye, fahriye vb.

Ufuklarda bu akşam ne sis var ne bulut var
Selvilerin içinde bir alev “Emirsultan"
İçten dualar gibi geçiyor sanki rüzgâr
Bir ilahi adaya benzeyen "Yıldırım"dan
Dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Redif yoktur.
B) Tam kafiye vardır.
C) Ölçü kullanılmamıştır.
D) Çapraz kafiye düzeniyle ahenk oluşturulmuştur.
E) Benzetmeye yer verilmiştir.

Temayla ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Şiirde yapı ve tema bir bütündür.
B) Tema ile yapı birbirinden ayrılamaz.
C) Yapıyı oluşturan birimlerin ve anlamın kesiştiği ortak noktadır.
D) Metindeki birimler temayı somutlaştırır.
E) Her dörtlüğün ayrı bir teması olur.


Liselere Giriş Sınavı (LGS)
15 Haziran 2025 Pazar

Temel Yeterlilik Sınavı (TYT)
14 Haziran 2025 Cumartesi

Alan Yeterlilik Sınavı (AYT)
15 Haziran 2025 Pazar