Örnek: Farklı bitki türlerinde görülen;
* patatesin yumrusu üzerinde beliren filizlerin, zamanla gelişerek yeni patatesler oluşturması,
* gözyaşı bitkisinden kopan yapraklardan yeni bitkilerin oluşması,
* gülün, kök ve gövdesinden kopan parçalardan yeni bitkilerin gelişmesi
olayları aşağıdakilerden hangisinin gerçekleşmesini sağlamaz?
A) Ana canlı ile tamamen aynı özelliklere sahip olan yeni bitkilerin oluşması
B) Bitkilerin daha hızlı çoğaltılması
C) Seçmeli üretim sayesinde üstün özelliklere sahip bitkilerin yetiştirilmesi
D) Kalıtsal olarak birbirinden farklı olan yeni bitkilerin üretilmesı
E) Tohum üretme yeteneği olmayan bitkilerin çoğaltılması
Çözüm: Soruda verilen olayların tamamı bitkilerde görülen eşeysiz çeşidi olan vejetatif üremedir. Bu üreme sayesinde ana canlı ile tamamen aynı kalıtsal özellikte yeni bitkiler oluşur. Vejetatif üreme bitkilerden kopan parçalar ile sağlandığı için çoğalma eşeyli üremeye oranla daha hızlı olur. Bu özellik sayesinde istenilen özellikteki bitkiler seçmeli olarak çoğaltılabilir. Vejetatif üreme tohum üretme yeteneği olmayan çekirdeksiz üzüm gibi bitkilerin çoğaltılmasına olanak sağlar. Cevap D
Örnek: Ökaryot hücre yapısına sahip canlıların tamamında mitoz bölünme ile;
I. hücre sayısının artması,
ll. yaraların onarılması,
III. vücut büyüklüğünün artması
olaylarından hangileri ortak olarak gerçekleşir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) II ve III
Çözüm: Ökaryot hücre yapısına sahip canlıların bir kısmı bir hücrelidir. Amip, öglena ve paramesyum gibi. Bir kısmı da çok hücrelidir. Hayvanlar, bitkiler ve mantarlar gibi. Ökaryot hücre yapısına sahip canlıların tamamında mitoz bölme ile hücre sayısı artar. Yaraların onarılması ve vücut büyüklüğünün artması çok hücreli canlılara özgüdür. Bir hücreli canlılarda hücre bölünmesiyle bu olaylar gerçekleştirilemez. Cevap A
Örnek: Bir memeli hayvanın gamelinde 39 kromozom bulunmaktadır. Bu canlının bir karaciğer hücresi üç kez mitoz ve ardından sitokinez geçirse, oluşan hücre sayısı ve bu hücrelerdeki kromozom sayısı ne olur?
Çözüm: Gamer, bir üreme hücresidir ve haploid kromozomludur. O halde bu canlının haploid kromozom sayısı n = 39”dur. Karaciğer hücresi, bir vücut hücresi olduğundan diploit kromozomludurBuna göre karaciğer hücresinde 78 kromozom bulunur (Zn = 78). Bir hücre mitoz geçirdiğinde iki çekirdek oluşur ve ardından sitoplazma bölündüğünde (sitokinez) iki yavru hücre meydana gelir. Bu iki hücre büyüyüp bölündüğünde dört hücre ve bunların da büyüyüp bölünmesiyle sekiz hücre ortaya çıkar. Buna göre, üç mitoz ve sitokinez sonucu, bir hücreden sekiz hücre oluşur. Mitoz sonucu kromozom sayısı değişmediği için, oluşan her bir hücrede yine 78 kromozom bulunur.
