İttihat ve Terakki yönetimi siyasette milliyetçilik ilkesini savunurken ekonomide de “milli ekonomi“ anlayışını savunmuştur.

Millî ekonominin kurulabilmesi için öncelikle “millî Türk burjuvası” yaratmak gerekiyordu. Bu yüzden yabancıların tekelinde bulunan ticaretin Türk – Müslüman tüccarların eline geçmesi gerekiyordu. Birinci Dünya Savaşı öncesinde kapitülasyonlar tek taraflı olarak kaldırıldı. Yabancı tüccarların ayrıcalığına son verildi. Osmanlı Bankası’na ait para çıkartma yetkisi, bu bankadan alındı. Gümrük vergilerinde köklü değişikliklere gidildi. Tarımda, yerli sanayide üreticiyi koruyucu önlemler alındı. Şirket ve fabrikalarda Türk personel çalıştırılması, tabelaların Türkçe yazılması zorunluluğu getirildi. Sanayi okulları açıldı. Kooperatifçiliğe önem verildi. Millî bankalar kuruldu. Türk tüccar ve girişimcilere kredi verildi.

İttihat ve Terakki Partisi’nin uygulamak istediği Millî İktisat Politikasının önündeki engelleri şu şekilde sıralayabiliriz:

• Peş peşe yaşanan savaşlar (Trablusgarp, Balkanlar, I. Dünya Savaşı) nedeniyle harcamaların savunma alanında yoğunlaşması
• Osmanlı toplumunda özel girişimci / müteşebbis sınıfın olmaması
• Savaş yıllarındaki yokluk ve kara borsacılık
• Osmanlı Devleti’nin ödeyemediği dış borçlar

Örnek Sorular:

Aşağıdakilerden hangisi millî iktisat politikasının uygulanmasını güçleştiren etkenlerden biri değildir?

A) Peş peşe yaşanan savaşlar nedeniyle harcamaların savunma alanında yoğunlaşması
B) Özel girişimci/müteşebbis sınıfın olmaması
C) Savaş yıllarındaki yokluk ve kara borsacılık
D) Dış borçlar
E) Devlet harcamalarında israfın olması

Millî iktisat politikası çerçevesinde gerçekleştirilen aşağıdaki faaliyetlerden hangisinin doğrudan Türk milliyetçiliğiyle ilgili olduğu savunulamaz?

A) Gümrük vergilerinde değişikliğe gidilmesi
B) Yabancı tüccarların ayrıcalığına son verilmesi
C) Şirket ve fabrikalarda Türk personel çalıştırılması zorunluluğunun getirilmesi
D) Şirket ve fabrikalarda tabelaların Türkçe yazılması zorunluluğunun getirilmesi
E) Türk tüccar ve girişimcilere kredi verilmesi