Çevremizde gözle göremediğimiz çok sayıda canlı yaşar. Sadece mikroskop adı verilen bir araç yardımıyla görülebilirler. Bu canlılar mikroskobik canlılar olarak adlandırılır.

Mikroskobik canlılar; canlı vücutlarında besinlerin üzerinde hava, su, toprak gibi doğal ortamlarda, uygun sıcaklık ve besin olan her ortamda yaşayabilirler. Hareket, solunum, üreme, beslenme gibi canlılık olaylarını gerçekleştirirler.

Bakteriler en basit mikroskobik canlılardır. Doğada her yerde bulunabilir. Besin, nem ve uygun sıcaklıkta çoğalabilir.

Mikroskobik canlıları görmek içim kullanılan aletin adına Mikroskop denir.

Mikroskobik canlılara Örnekler: Bakteriler, terliksi hayvan, amip, kamçılı hayvan (öglena), küf ve maya mantarları mikroskobik canlılara örnektir.

Yararlı Bakteriler

• Sütten yoğurt ve peynir; üzümden, sirke ve şarap yapılması bakteriler sayesinde gerçekleşir.
• Çürükçül bakteriler, toprağa karışan bitki ve hayvan ölülerini parçalayarak çürütür Bu parçalanma sonucu oluşan mineraller toprağa karışır, Bu sayede doğanın dengesi sağlanır.
• Bağırsaklarımızda yaşayarak B ve K vitamini üretirler.
• Çeşitli aşılar ve antibiyotikler yapılarak hastalıkların tedavisinde kullanılırlar.

Zararlı Bakteriler

• Besinleri çürüterek bozulmalarına neden olurlar.
• Dişlerin çürümesine neden olurlar.
• Bitki ve hayvanlarda hastalığa neden olup onlara zarar verirler.
• İnsanlarda verem, zatürre, kolera, çocuk felci, dizanteri gibi bulaşıcı hastalıklara neden olurlar.

* Besinleri zararlı bakterilerden korumak İçin çeşitli yöntemler kullanılmaktadır.

• Dondurma (Soğuk tutma)
• Konserve yapma (Yüksek sıcaklıkta pişirme)
• Vakumlama (Havasını alma)
• Pastörize etme
• Tuzlama
• Kurutma

* Hastalıklara karşı aşılanarak ve ellerimizi sık sık yıkayarak bakterilerin zararlı etkilerinden korunabiliriz.

Mikroskobik Canlıların Yararları

• Sütün yoğurda ve peynire dönüşmesini sağlar.
• Üzüm suyunun sirkeye dönüşmesini sağlar
• Topraktaki ölmüş hayvan ve bitki atıklarının parçalanarak toprağa karışmasını sağlar.
• Bazıları bağırsaklarımızda yaşar ve gerekli olan B ve K vitaminlerini üretir.

Mikroskobik Canlıların Zararları

• Verem, zatürre gibi bulaşıcı hastalıklara yol açar.
• Bazı çeşitleri dişlerin çürümesine sebep olur.
• Açıkta kalan besinlerin bozulmasına neden olur.

Besinleri zararlı mikroskobik canlıların etkilerinden korumak için kullanılan yöntemler;

Kurutma, Tuzlama, Konserve, Dondurma, Pastörize etme gibi…

Mikroskobik Canlıların Yararlarına Örnekler:

• Yoğurt yapımında kullanılan laktik asit bakterileri
• Topraktaki ölü bitki ve hayvan kalıntılarını ayrıştıran bakteriler
• Bağırsaklarda sindirime yardımcı olan probiyotik bakteriler
• Penisilin gibi antibiyotiklerin üretildiği küf mantarları

Mikroskobik Canlıların Zararlarına Örnekler:

• Grip ve tifo gibi hastalıklara yol açan virüs ve bakteriler
• Ekmek üzerinde küf oluşumuna neden olan mantarlar
• Bitkilerde yaprakların küflenmesine sebep olan zararlı mantarlar
• Çöp ve atıkların kötü kokmasına neden olan bakteriler