MERCEKLER
En az bir yüzeyi küresel olan saydam ortama mercek denir. İnce kenarlı ve kalın kenarlı olmak üzere iki çeşit mercek vardır. İnce kenarlı merceğin özellikleri çukur aynaya, kalın kenarlı merceğin özellikleri tümsek aynaya benzer.
Cisim nerede olursa olsun görüntü;
— Cismin olduğu tarafta
— F ile mercek arasında
— Sanal
— Düz
— Cisimden küçük oluşur.
Merceklerde Odak Uzunluğu Nelere Bağlıdır?
Merceklerde odak uzunluğu;
— Merceğin yapıldığı maddenin kırıcılık indisine (nM)
— Merceğin bulunduğu ortamın kırıcılık indisine (n0)
— Merceğin küresel yüzeyinin eğrilik yançapına (R)
— Işığın rengine bağlıdır.
Uzağı iyi görememe durumudur. Miyop kişilerde görüntü retinanın üzerinde oluşur. Kalın kenarlı mercek kullanılarak bu göz kusuru düzeltilir.
Yakını iyi görememe durumudur. Hipermetrop kişilerde görüntü retinanın arkasında oluşur. İnce kenarlı mercek kullanılarak bu göz kusuru düzeltilir.
Astigmatlık
Göz merceği ya da korneada oluşan düzensiz kavisler sonucunda nesnelerden gelen ışınlar farklı açılarda kırıldığından retinanın her yerine aynı anda ulaşmaz. Bu duruma astigmatlık denir. Bu kusur silindirik mercek kullanılarak düzeltilir.
Presbitlik
Yaşlandıkça göz merceğinin esnekliğinin bozulması sonucunda gözün uyum yapma yeteneği azalır. Bu duruma presbitlik denir. Bu kusur ince kenarlı mercek kullanılarak düzeltilir.
Gözlük Numarası
Göz bozukluklarının düzeltilmesinde kullanılan merceğin odak uzaklığı f olmak üzere göz numarası (yakınsama) bağıntısıyla bulunur.
İnce kenarlı mercekte odak (+), kalın kenarlı mercekte odak (—) alınır. Odak uzunluğunun birimi metre alınırsa yakınsama birimi diyoptri olur.
