Bir sözcüğün ilgi ya da benzetme yardımıyla gerçek anlamının dışında kazandığı anlamdır. Mecaz anlam, bir sözün gerçek anlamından tümüyle sıyrılıp bir başka anlamda kullanılan halidir. “Perde” sözcüğünü gerçek anlamıyla kullanmıştık. Şimdi bu sözcüğü başka bir cümlede kullanalım.
Cinayetin üzerindeki perde aralanıyor.
Bu cümlede “perde” sözcüğü gerçek anlamından uzaklaşarak “gizlilik, sır” anlamında kullanılmıştır. O halde mecaz anlamlıdır.
Çocuklara bakmak bana düştü.
Tatlı bir nisan akşamı yaşıyorduk.
Yine derin düşüncelere dalmıştım.
söylediği ağır sözlerle onu çok kırdı.
Genç yazarın anlatımı oldukça pürüzlü.
cümlelerinde daha önce gerçek anlamda kullanılan altı çizili sözcükler mecaz anlamda kullanılmıştır.
Şimdi “baş” sözcüğünü gerçek, yan ve mecaz anlamlarıyla kullanalım.
Başında güzel bir şapka vardı. (gerçek)
Arkadaşlar dağın başına çıktık. (yan)
O, kimseye baş eğmeyen biridir. (mecaz)