MANZUME VE ŞİİR
“Manzum” sözcüğü, Arapça bir sözcük olan “nazım” sözcüğünden gelmektedir. Manzum, “dizilmiş, düzenlenmiş,
tanzim edilmiş” anlamlarına gelir. Manzume, “ölçülü düzenlenmiş söz” dernektir.
Eskiden, ölçülü ve kafiyeli manzum parçalara yani şiirlere “manzume”, şiir biçiminde düzenlenmiş eserlere ise “manzum eser” adı verilmiştir.
Her manzume, şiir özelliği göstermez. Manzumelerin şiir özelliği göstermesi için edebi değer taşıması gerekir.
Manzumeler, biçim bakımından şiire benzer ama tema ve temayı işleyiş bakımından şiirden farklıdır.
Manzumede, genellikle düzyazı ile anlatılması gereken bir olay veya konu şiirle anlatılır.
Manzumeler düzyazıya çevrilebilir, şiir düzyazıya çevrilemez, şiir düzyazıya çevrildiğinde büyüsünü kaybeder. Manzumede olay, şiirde duygu ön plandadır.
Bu türün en önemli temsilcisi Mehmet Akif’tir. Mehmet Akif, halkın yaşayış tarzını ve değerlerini yansıtmak için “manzum hikâyeler” yazmıştır.
Benzerlikleri:
| Manzume | Şiir |
|---|---|
| Olay örgüsü, kişi, zaman ve mekân unsurları vardır. | Olay örgüsü, kişi, zaman ve mekân unsurları yoktur. |
| Manzume, anlatmaya bağlı metinler grubuna girer. | Şiir ise coşku ve heyecana dayalı bir türdür. |
| Kafiye, redif, ölçü gibi unsurlar vardır. | Kafiye, redif, ölçü gibi unsurlar vardır. |
| Asonansa, aliterasyona, sözcük tekrarlarına yer verilebilir. | Asonansa, aliterasyona, sözcük tekrarlarına yer verilebilir. |
| Manzumeler düzyazıya çevrilebilir, çevrildiğinde anlamını pek kaybetmez. | Şiir düzyazıya çevrilemez, çevrilmeye çalışıldığında anlamını kaybeder. |
| Manzumede olay ön plandadır. | Şiirde duygu ön plandadır. |
| Sözcükler, genellikle gerçek anlamıyla kullanılır. Tek anlamlılık vardır. | Sözcükler, genellikle mecaz anlamıyla kullanılır. Çok anlamlılık vardır. |
| Edebi sanatlara çok yer verilmez. | Edebi sanatlara çok yer verilir. |
| Sanat yapmak yerine öğretme amacı vardır. | Sanat yapma amacı ön plandadır. |
Manzume
- Olay örgüsü, kişi, zaman ve mekân unsurları vardır.
- Manzume, anlatmaya bağlı metinler grubuna girer.
- Kafiye, redif, ölçü gibi unsurlar vardır.
- Asonansa, aliterasyona, sözcük tekrarlarına yer verilebilir.
- Manzumeler düzyazıya çevrilebilir, çevrildiğinde anlamını pek kaybetmez.
- Manzumede olay ön plandadır.
- Sözcükler, genellikle gerçek anlamıyla kullanılır. Tek anlamlılık vardır.
- Edebî sanatlara çok yer verilmez.
- Sanat yapmak yerime öğretme amacı vardır.
Şiir
- Olay örgüsü, kişi, zaman ve mekân unsurları yoktur.
- Şiir ise coşku ve heyecana dayalı bir türdür.
- Kafiye, redif, ölçü gibi unsurlar vardır.
- Asonansa, aliterasyona, sözcük tekrarlarına yer verilebilir.
- Şiir düzyazıya çevrilemez, çevrilmeye çalışıldığında anlamını kaybeder.
- Şiirde duygu ön plandadır.
- Sözcükler, genellikle mecaz anlamıyla kullanılır. Çok anlamlılık vardır.
- Edebî sanatlara çok yer verilir.
- Sanat yapma amacı ön plandadır.
