Manyetik Akı (Φ) 11. Sınıf Fizik
Bir manyetik alan içine konulan yüzeyden dik olarak geçen manyetik alan kuvvet çizgilerinin sayısına manyetik akı denir. Φ ile gösterilir. Birimi ise weber (Wb) dir.
Φ = B. A = B. A . cosα
Burada,
α : Manyetik alan kuvvet çizgilerinin yüzey normali ile yaptığı açı.
B: Manyetik alan şiddeti,
A: Yüzey alanıdır.
Hatırlatma: Akım geçebilen kapalı devrelerde (halka, tel) manyetik akı zamanla değişiyor ise, indüksiyon elektromotor kuvveti oluşur. İndüksiyon elektromotor kuvveti, manyetik akı değişiminin zaman değişimine oranıdır. Bu sonuç faraday yasasıdır.
Çözümlü Örnek Test Soruları:
1. 0,5 T şiddetindeki düzgün manyetik alana dik yerleştirilen 2 m²’lik bir yüzeyden geçen manyetik akı kaç Weber’dir?
A) 0,25
B) 0,5
C) 1
D) 1,5
E) 2
Çözüm:
Φ = B·A·cosθ
θ = 0° → cos0° = 1
Φ = 0,5·2·1 = 1 Wb
Cevap: C
2. Manyetik alan şiddeti 0,8 T olan bir bölgede, alan çizgileriyle 60° açı yapan 1,5 m²’lik yüzeyden geçen akı kaç Wb’dir? (cos60° = 0,5)
A) 0,3
B) 0,6
C) 0,9
D) 1,2
E) 1,5
Çözüm:
Φ = 0,8·1,5·0,5 = 0,6 Wb
Cevap: B
3. Aşağıdaki durumların hangisinde bir yüzeyden geçen manyetik akı sıfırdır?
A) Manyetik alan yüzeye dik iken
B) Manyetik alan yüzeyle 30° açı yaparken
C) Manyetik alan yüzeye paralel iken
D) Manyetik alan şiddeti maksimum iken
E) Yüzey alanı çok küçük iken
Çözüm:
Manyetik alan yüzeye paralel olduğunda (θ=90°), cos90°=0 olduğu için Φ=0 olur.
Cevap: C
4. 0,4 m²’lik bir yüzeyden geçen manyetik akı 1,2 Wb olduğuna göre, manyetik alan şiddeti kaç T’dir? (Yüzey alana diktir)
A) 1,5
B) 2
C) 2,5
D) 3
E) 3,5
Çözüm:
Φ = B·A·1 → B = Φ/A = 1,2/0,4 = 3 T
Cevap: D
5. Manyetik akı ile ilgili;
I. Skaler bir büyüklüktür
II. Birimi Tesla’dır
III. Yüzey alanıyla doğru orantılıdır
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız III
C) I ve II
D) I ve III
E) I, II ve III
Çözüm:
I. Doğru (Skaler)
II. Yanlış (Birimi Weber)
III. Doğru
Cevap: D