Londra Konferansı’nın Önemi: Londra Konferansı, İtilaf Devletleri’nin Sevr Antlaşması’na tepki gösteren Türk ulusal hareketini tanımak ve barış görüşmelerini yeniden başlatmak amacıyla düzenlenmiştir. TBMM’nin uluslararası alanda tanınması ve Türk Kurtuluş Savaşı’nın diplomatik başarısı açısından önemli bir adımdır.
Londra Konferansı’nda TBMM’yi Kim Temsil Etti: TBMM’yi Londra Konferansı’nda temsil eden kişi Bekir Sami Bey’dir.
Londra Konferansı’na İstanbul Hükümeti Adına Kim Katılmıştır: İstanbul Hükümeti adına Londra Konferansı’na Tevfik Paşa katılmıştır.
TBMM Londra Konferansı’na Neden Katıldı: TBMM, Londra Konferansı’na katılarak, ulusal hareketin uluslararası tanınırlığını artırmak, Sevr Antlaşması’nın kabul edilemez olduğunu vurgulamak ve Türk halkının bağımsızlık taleplerini diplomatik yollardan iletmek amacıyla katılmıştır.
- İtilaf devletleri, Osmanlı Hükümeti ile TBMM arasında anlaşmazlık çıkarmak, küçük değişikliklerle Sevr’i bu ortamda Türk taraflara kabul ettirmek amacını gözetmişlerdir.
- Anlaşma devletleri İstanbul’dan gelecek delegeler arasında TBMM’nin de bir temsilci bulundurmasını istiyorlardı. Ancak, TBMM doğrudan konferansa davet edilmedikçe temsilci göndermeyeceğini bildirmiştir. İtalya’nın arabuluculuğu ile TBMM de doğrudan davet edilmiştir. Anlaşma devletleri kabul etmek zorunda kalmıştır.
- İtilaf devletleri, Türk tarafları Sevr’de yaptıkları küçük değişiklik teklifleriyle oyalarken Yunanlıların yeniden saldırı hazırlıklarına da destek sağlamışlar; TBMM heyeti teklifleri Ankara’ya iletmeden 23 Mart 1921’de Yunanlılar saldırıya geçmişlerdir.
İtilaf Devletlerinin Konferansı Toplama Amaçları
- I. İnönü Savaşı’nı Türk ordusunun kazanması,
- Fransızların Güneydoğu Anadolu’da büyük bir direnişle karşılaşması,
- İtalyanların Anadolu’nun paylaşımından memnun olmamaları,
- Yunan ordusunun toparlanması için vakit kazanmak istemeleri.
İstekleri: Sevr Antlaşması’nı küçük değişikliklerle TBMM’ye kabul ettirmek. (Doğu Anadolu’da iki yeni devletin kurulması, işgalci devletlerin nüfuz bölgelerini devam ettirmesi gibi.)
İstanbul Hükümeti’nin Tutumu:
“Ben, sözü Türk milletinin hakiki temsilcisi olan TBMM baş delegesine bırakıyorum.”
Tevfik Paşa
TBMM’nin Konferansa Katılma Sebepleri
- Türk milletinin haklı davasını ve Misakımilli’yi dünya kamuoyuna duyurmak,
- Türk milletinin yasal temsilcisinin TBMM olduğunu göstermek,
- İngilizlerin, “Türkler barışa yanaşmıyor, savaşı uzatıyorlar diyerek yapılan propagandaları çürütmek.
TBMM’nin İstekleri
- Misakımilli esaslarının kabulünü sağlamak
- İzmir’in boşaltılarak Türkiye’ye verilmesini sağlamak
- Kapitülasyonların kaldırılması, kıyılarımızı savunacak deniz kuvvetine sahip olma hakkının elde edilmesini sağlamak
BİLGİ: Konferans dağıldıktan sonra TBMM hükümeti temsilcisi Bekir Sami Bey Fransız, İtalyan ve İngilizlerle esir değişimi hakkında antlaşmalar imzalamıştır. Fakat Bekir Sami Bey eşitlik ilkesini gözetmemiş, karşı tarafın üstünlüğünü kabul etmiştir. TBMM bu antlaşmaları ulusal bağımsızlığa ters düştüğü için onaylamamıştır.