Lâtin ve İtalyan Edebiyatı – Dünya Edebiyatı AYT
Lâtin Edebiyatı
Romalılar Yunanistan’ı MO 250’li yıllarda siyasî anlamda egemenlikleri altına aldıktan sonra Lâtin edebiyatı, daha çok Roma’da Yunan kültür ve edebiyatının etkisiyle ve taklidiyle oluşmuştur.
Ennius (MÖ 240-170): Latin edebiyatının ilk önemli sanatçıları arasında tragedya yazarıdır.
Plautus (MÖ 184): Komedya yazarıdır. Eski Yunan edebiyatı sanatçılarını taklit ederek eserlerini yazmıştır. Eserleri arasında Çömlek, İkizler, Eşekler Güldürüsü, Urgan, Ampbitho vardır.
Terentius (MÖ 159): Komedya yazarıdır.
Vergilius (MÖ 70-19): Pastoral, epik ve didaktik tarzda şiirler yazmıştır. Çoban Şiirleri, Georgica, Aeneis eserleri arasındadır.
Horatius (MÖ 64-8): Azat edilmiş bir kölenin oğlu olarak dünyaya gelmiştir. Lirik ve didaktik şiirleriyle tanınır. Edebiyat kuramcısıdır Odlar, Epodoslar, Mektuplar, Yergiler, Sohbetler, Şiir Sanatı eserleri arasındadır.
Ovidius (MÖ 43-MS 18): Lirik şiir türünde ve mitolojide tanınır. Sevme Sanatı, Aşk Mektupları, Aşkın Tedavisi, Kadın Güzelliği İçin İlaçlar eserleri arasındadır
Çicero (MÖ 106-43): Hitabet türünde tanınır. Dünyanın en büyük hatiplerinden biri sayılır. Nutuklar (Hitabet) adlı eseri ünlüdür.
Tacitus (54-129): Tarih yazıcılığında öne çıkmıştır.
Seneca (MÖ 4-MS 65): Felsefe ve tragedyada önde gelen isimlerdendir.
İTALYAN EDEBİYATI
Dante Alighieri (1265-1321): Rönesans’ın ilk temsilcilerinden biridir. Yazı dilini halkın diliyle oluşturmuş olan Dante, İtalyan edebiyatının kurucusu sayılır. Cennet (Paradise), Cehennem (İnferno) ve Araf (Purgatorio) olmak üzere üç bölümden oluşan “İlahî Komedya” adlı eseriyle tanınır.
Petrarca (1304-1374): Rönesansın ilk temsilcilerinden biridir Lirik şiirin en büyük ozanlarındandır Laura adlı bir kadına âşık olmuş ve hemen hemen tüm şiirlerinden bu kadının aşkını terennüm etmiştir. Halkın konuşma diliyle Laura’nın aşkı için yazılmış şiirleri “Canzoniere” (Türküler) adı altında toplanmıştır. Bunların çoğu sone tarzındadır.
Boccacio (1313-1375): Küçük hikâye tarzının önde gelen bir yazarı olarak tanınmıştır. Hikâyelerinde dinî konular yerine insanın sorunlarına, insanların türlü durumlarına: tutku, öfke, sevinç, kötülük gibi değişik boyutlarına yer vermiştir. Başlıca eseri “Decameron” (On Gün) adını taşır.
Macchiavelli (1469-1527): En ünlü eseri Hükümdar (Prens) adlı kitabın asıl konusu iktidarın nasıl elde edileceği, korunacağı ve kaybedilebileceğidir; iktidar olmak isteyenlerin her türlü zulme, hileye başvurabileceğini savunur.