Günlük yaşantımızda elektriği en çok kullandığımız alan aydınlatmadır. Aydınlatmalarda kullanılan lambalar elektrik enerjisiyle çalışır. Üzerinden akım geçen lambalar ışık verir. Lambaların etrafa yaydığı ışık şiddeti parlaklığı ile açıklanır. Lamba parlaklığını ise lambanın gücü belirler.

Bu durumda direnci sabit bir lamba üzerinden geçen akım artarsa lambanın parlaklığı artar. Lambaya düşen gerilim artarsa lamba parlaklığı yine artar.

Şekil I ve II deki gibi bağlanmış özdeş lambalardan geçen akımlar sırasıyla i ve 2i dir. Bu durumda K lambasının parlaklığı P=ݲ.R iken L lambasının parlaklığı 4P = (2i)².R olur.

Genellikle devrelerde kullanılan lambalar direnç bakımından özdeş olduğundan lamba parlaklığı lambaların uçları arasına düşen gerilimle bulunur. Şimdi değişik şekillerde bağlanmış lambalara düşen gerilimleri hesaplayalım.

Şekil a da bir pile bir lamba bağlandığından K lambasının gerilimi V dir. Şekil b de bir pile iki lamba bağlandığından L ve M lambasına eşit V / 2 gerilimi düşer. Şekil c de bir pile üç lamba bağlı olduğundan her bir lambaya eşit ve V / 3 oranında gerilim düşer.

Şekillerdeki devrelerde lambalar ve üreteçler özdeş iken kaç lamba paralel bağlanırsa bağlansın gerilimleri eşit olur. Bu durumda her üç devrede de lamba parlaklıkları eşit olur.

K, L, M lambaları Şekil g deki gibi bağlandığında K lambası pile paralel olduğundan gerilimi V olur. L ve M lambasının bulunduğu kol pile paralel olduğundan L ve M ye V/2 gerilimi düşer.

Devre Şekil h deki gibi olduğunda K ye V, L ve M ye V/2, N, P, R ye ise V/3 gerilimi düşer. Her bir koldaki toplam volt ana koldaki V gerilimine eşit olur.

Devre Şekil i gibi bağlı olduğunda L ve M paralel, K ise bunlara seri bağlanmıştır. Bu nedenle L ve M ye düşen gerilim eşit ve V/3 iken K ye 2V/3 düşer. Toplam pil ana koldaki V değerine eşittir.

Devre Şekil j deki gibi bağlandığında L ve M paralel olduğu için eşit ve V/5 kadar gerilim düşerken K ve N ye 2V /5 gerilimi düşer. Toplam gerilim ana koldaki V değerine eşittir. K lambasının gerilimi L ve M nin iki katı olurken parlaklığı ise 4 katı olur.

Lambalar Çözümlü Sorular