KÜTLE HAREKETLERİ
Yer kabuğunun bir bölümü üzerindeki taş, toprak ve bitki tabakası ile birlikte dikey doğrultuda yer değiştirmesine (hareket) heyelan denir.
Eğimli yamaçlarda çeşitli faktörlerin etkisiyle toprağın bir bölümünün erimiş lav gibi yamaç boyunca yer değiştirmesine toprak kayması denir.
Heyelanın nedenleri;
- eğimin fazla olması
- yerçekimi
- şiddetli yağışlar
- yer sarsıntıları – deprem
- jeolojik yapı
- arazinin yanlış kullanılması
- bitki örtüsünün tahrip edilmesi
- ses, gürültü, titreşim
EROZYON
Bitki örtüsünün yok edilmesi sonucu toprağı koruyucu tabaka yok olur. Buna bağlı olarak su (sel) ve rüzgarın etkisiyle toprak süpürülerek başka yere taşınır. Bu olaya erozyon denir.
Erozyon iki şekilde gerçekleşir:
1) Su (akarsu – sel) erozyonu 2) Rüzgar erozyonu
Erozyonun nedenleri;
- Tarlaların eğim yönünde sürülmesi
- Bitki örtüsünün cılız olması yada hiç olmaması
- Orman yangınları
- Hayvanların ormanlarda otlatılması
- Düzensiz ve sağanak yağışlar
- Meraların aşırı ve erken otlatılması
- Arazinin eğimli ve engebeli olması
- Anız örtüsünün yakılması
KAYAÇLARIN ÇÖZÜLMESİ
- Kayaçlar zamanla paslanmış, çürümüş gibi görünüm alır.
- Kayaçların zamanla uğradıkları değişikliklere çözülme denir.
a) Fiziksel çözülme
Kayaçların kimyasal yapıları değişmeden fiziki yapılarında görülen parçalanma, ufalanma, ayrışma olayıdır.
Kurak ve yarı kurak bölgelerde yıllık ve günlük sıcaklık farkı fazla olduğu için fiziksel çözünme etkilidir.
Soğuk bölgelerde kayaların arasına giren sular donarak genleşir ve kayaların parçalanmasına neden olur.
b) Kimyasal çözünme
Kayaçları oluşturan unsurları eriterek kimyasal bileşimlerinin değişmesi sonucundaki parçalanma, ufalanma ve ayrışma olayıdır.
Sıcaklık ve suya bağlı olduğu için sıcak ve nemli iklimlerde yaygındır.
