Kur’an, insanları doğru yola, iyiye, güzele ve yararlı işler yapmaya yönlendirir. Kötülükten, yanlıştan ve faydasız olan her türlü iş ve davranışlardan da sakındırır.

Kur’an, insanların akıllarını kullanarak Allah’ın istediği şekilde bir hayat sürmelerini ister. Allah’tan başkasına ibadet etmemelerini ister. Kısacası Kur’an insanları iyiliğe yönlendirirken, kötülüklerden de sakındırmaya çalışır.

Bir ayette bu durum açıkça ifade edilmiştir:

— “Gerçekten bu Kur’an en doğru olan yola götürür ve iyi işler yapan müminler için büyük bir mükâfat olduğunu müjdeler ” (İsrâ Suresi, 9. ayet.)

Kur’an insanların faydasına olan iş ve davranışları tavsiye eder. İyilik yapmayı, fakirleri gözetmeyi, çalışmayı, adil olmayı, haksızlık yapmamayı, yardımsever olmayı, sevgiyi, saygıyı, hoşgörüyü, doğruluğu ve dürüstlüğü tavsiye eder. Bunlarla beraber, haksızlığı, azgınlığı, yoksulu gözetmemeyi, fenalığı, kibri, cimriliği, yalan söylemeyi, yalancı şahitliği, iftira atmayı ve kötü alışkanlıkları yasaklar. Kur’an’da iyi ve kötü olan bütün davranışlar açıklanmıştır. Bir ayette şöyle buyurulmuştur:

“Bu kitabı sana her şey için bir açıklama olarak indirdik” ve şüphesiz ki bu Kur’an en doğru yola iletir ”(Nahl Suresi, 89. ayet)

Kur’an insanın düşünmesini, aklını kullanmasını, evrendeki düzenden hareketle her şeyin sahibinin yüce Allah olduğunu görmesini ister. “Şüphesiz ki göklerin ve yerin yaratılışında, gece ile gündüzün değişmesinde, insanlara yararlı şeylerle denizde akan gemilerde, Allah ’ın gökten indirip, yeryüzünü ölümünden sonra dirilttiği suda, her türlü canlıyı orada yaymasında, rüzgarların değiştirilmesinde, gökle yer arasında emre hazır bekleyen bulutta
elbette düşünen bir topluluk için birçok ayetler, deliller vardır ” (Bakara Suresi, 164. ayet)

Kur’an insandan Allah’ın kendisine verdiği duyuları onun yolunda kullanmalarını ister. Duyularını ve aklını kullanmayarak hareket edenlerin hayvanlardan daha aşağı bir seviyede olduklarını şu şekilde bildirir:

— “Onların kalpleri var ama onunla idrak etmiyorlar, onların gözleri var fakat onlarla görmüyorlar; onların kulakları var fakat onlarla duymuyorlar. Sanki hayvan sürüsü… hayır, belki onlardan da aşağı! Körcesine dalıp gitmiş olanlar işte böyledir “ (Araf Suresi, 179. ayet)

Kur’an İnsana

• Nereden geldiğini
• Niçin geldiğini
• Kim tarafından gönderildiğini
• Dünyada neler yapması gerektiğini
• Sorumluluklarının neler olduğunu
• Dünyadan nereye gideceğini
• Akıbetinin ne olacağını, öğretir.