Kösedağ Savaşı Sebebi
Babailer İsyanı bastırılmakla beraber, bu olay devletin askeri gücünü zayıflatmıştı. Selçuklu ordusunun bu isyanı güçlükle bastırabilmesi, Anadolu’ya saldırmak için fırsat kollayan Moğolların işine yaramıştı. Moğol ordusu, 1242’de Erzurum’u ele geçirdi. Daha sonra Moğolların Orta Anadolu’yu tehdit etmesi üzerine, II. Gıyasettin Keyhüsrev, Moğollarla savaşmaya karar verdi.
Kösedağ Savaşı Gelişimi
Selçuklu ordusuyla Moğol ordusu, Sivas’ın doğusunda yer alan Kösedağ’da karşılaştı. Savaşın ilk günü Selçuklu öncü kuvvetlerinin imha edilmesiyle Selçuklu ordusu dağıldı, Sivas, Erzincan ve Kayseri’yi alan Moğollar bu kentleri yakıp yıktı.
Kösedağ Savaşı Sonuçları
- Türkiye Selçukluları Moğollara bağlı olarak yaşamaya başladı.
- Moğol baskısı sonucu Orta Anadolu’daki Türkmenler, Anadolu’nun batı bölgelerine göç etmeye başladı.
- Anadolu’da güvenliğin kalmaması, ticaretin giderek önemini kaybetmesine neden oldu.
- Türkiye Selçukluları’na bağlı olan devlet ve beylikler, Selçuklu egemenliğini tanımaz hale geldi.
- Anadolu Selçuklu Devleti dağılma dönemine girdi.
Örnek Soru: Anadolu Selçuklu Devleti’nde Kösedağ Savaşı sonrası iç karışıklıkların artarak devam etmesi ve sınırları içinde Türk beyliklerinin kurulması,
I. feodal yapılanmanın görüldüğü,
II. merkezi otoritenin sarsıldığı,
III. İkta sisteminin uygulandığı
yargılarından hangilerini kanıtlar niteliktedir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I, II ve III
Çözüm: Anadolu Selçuklu Devleti’nde Babailer İsyanı ve Kösedağ Savaşı sonrası iç karışıklıklar artmıştı. Merkezi otoritenin zayıflaması sonucu feodal yapılı (merkezden bağımsız) güçler ortaya çıkmış, beyliklerin bağımsızlıklarıyla sonuçlanmıştı. Bu bilgiler sonucunda soruda belirtilen I. ve II. öncüllere ulaşırız; ancak III. öncülde verilen İkta sistemi toprakların düzenli işletilmesi ve asker yetiştirilmesiyle ilgili olup, soruda belirtilen durumla ilgisi yoktur. Cevap: D
BİLGİ: 1256 yılında Moğol Hükümdarı Mengü’nün kardeşi Hülâgu’nun kurmuş olduğu İlhanlı Devleti, Türkiye Selçuklu Devleti’ne daha yakın mesafede bulunduğu için, bu devlet üzerinde söz sahibi olmuş ve Moğollar adına bizzat Türkiye Selçuklularına müdahale etmeye başlamışlardı.
