Kısaltmaların ve Deyimlerin Yazımı TYT
Deyimlerin Yazımı
Deyimleri oluşturan sözcükler ayrı yazılır: Göz atmak, çam devirmek, çanak tutmak, kulak asmak, kulak vermek, devede kulak…
KISALTMALARIN YAZIMI
Kurum, kuruluş, ülke, kitap, dergi ve yön isimlerinin kısaltmaları her sözcüğün ilk harfinin büyük olarak yazılmasıyla yapılır, araya herhangi bir noktalama işareti konmaz: Türkiye Büyük Millet Meclisi > TBMM, Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi > TDED…
Büyük harflerle yapılan kısaltmalar arasında sadece T.C. (Türkiye Cumhuriyeti) ve T. (Türkçe) kısaltmalarında nokta kullanılır.
Sert ünsüzle biten kısaltmalara ek geldiği zaman okunuşta sert ses yumuşatılmaz: AGİĞ’in değil > AGİK’in, RTÜĞ’e değil > RTÜK’e, TÜBİTAĞ’ın değil > TÜBİTAK’ın…
Büyük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen eklerde ise kısaltmanın son harfinin okunuşu esas alınır: DSİ’ne yanlış, DSİ’ye doğrudur.
Ölçü birimlerinde uluslararası kısaltmaları kullanılır: Metre > m, milimetre > mm, santimetre > cm, kilometre > km, kilogram > kg, litre > l, miligram > mg, metrekare > m2, santimetrekare > cm2
Küçük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen eklerde söz ün okunuşu yani kısaltmanın açılımı esas alınır: cm’yi, kg’dan, mm’den, m2 ye (metrekareye) > üs işaretli kısaltmalara gelen ekler kesmeyle ayrılmaz.
Ölçü birimlerinin kısaltmalarında nokta kullanılmaz, sonunda nokta bulunan kısaltmalarda ise kesme kullanılmaz: kr.un, 16. yy.da, vb.leri, Alm.dan, İng.yi, No.lu, No.suz…
Çok heceli sözcüklerin genellikle baştan ilk iki ya da üç harfli alınarak kısaltma yapılır. Kısaltılan sözcük veya sözcük grubu; özel isim, unvan veya rütbe ise ilk harf büyük; cins isim ise ilk harf küçük olur.
SATIR SONUNA SIĞMAYAN SÖZCÜKLERİN YAZIMI
Satır sonunda kelimeler bölünebilir fakat heceler bölünmez.
Satır sonuna sığmayan sözcükler bölünürken satır sonuna kısa çizgi (—) konur.
Sözcük ayırmada, satır başında ve satır sonunda tek harf bırakılmaz.
Kesme işareti satır sonuna geldiğinde sadece kesme işareti kullanılır, kısa çizgi konulmasına gerek yoktur.
Birleşik sözcükler, tek sözcük satır sonuna sığmadığında tek sözcük gibi hecelerine ayrılır, uygun hecesinden bölünür. Örneğin, “aslanağzı” sözcüğünü “as-lan-ağ-zı” şeklinde hecelerine ayırmak yanlıştır; doğrusu ‘as-la—nağ-zı” şeklindedir.