Kısa çizgi (-)

1 Satıra sığmayan kelimeler bölünürken satır sonuna konurum:

Örnek: ……………….yetiş–
mesi
………………….şekil–
de

2. Sözcükler arasında “-den… -a, ve, ile, ila, arasında” anlamlarını vermek için kullanılırım:
Örnek: Almanca-Türkçe Sözlük.
1910-1912 yılları

3. Eklerin başına konurum:
Örnek: –cı, –lık, –sız, –yor, –dı…

4. Heceleri göstermek için kullanılırım:
Örnek: ko–nuş–ma,  ba–sı–me–vi…

5. Matematikte Çıkarma işareti olarak kullanılırım:
Örnek: 10 – 5 = 5

Çözümlü Örnek Sorular ve Cümleler:

Soru 1:

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kısa çizgi (-) doğru kullanılmıştır?

A) Ankara-İstanbul uçuşları yarım saat sürdü.
B) Ali’nin defter-kalem seti kayboldu.
C) Öğrenci kitabı açtı- yazmaya başladı.
D) Kış tatili ocak-mart aylarında yapılır.

Cevap: A) Ankara-İstanbul uçuşları yarım saat sürdü.

Açıklama: Kısa çizgi, iki şehir ya da yer adı arasında kullanıldığında doğru bir kullanım sağlar. Bu cümlede şehirler arasındaki mesafeyi belirtmek için doğru kullanılmıştır.

Örnek cümle: Ankara-İzmir arası uçakla 1 saat sürer. (Doğru kullanım)

Soru 2:

Aşağıdaki cümlelerden hangisinde kısa çizginin yanlış kullanıldığını söyleyebiliriz?

A) Kitapta 20-25 sayfa arasında boşluk vardı.
B) Okul – ev arası çok kısa.
C) Türk-Alman ilişkileri çok gelişmiş durumda.
D) Öğrenci 5-6 sayfa yazı yazdı.

Cevap: B) Okul – ev arası çok kısa.

Açıklama: Kısa çizgi ile aralık belirtilirken boşluk bırakılmaz. “Okul – ev” yerine “Okul-ev” şeklinde yazılmalıdır.

Örnek cümle: Ev-okul arası çok kısa. (Doğru kullanım)

Soru 3:

Kısa çizgi (-) hangi durumlarda kullanılır?

A) Özel isimleri ayırmak için
B) Ek bilgi vermek için
C) Kelime arası bağlantı kurmak için
D) Sayılar arasında aralık belirtmek için

Cevap: D) Sayılar arasında aralık belirtmek için

Açıklama: Kısa çizgi, sayılar arasında belli bir aralığı göstermek için kullanılır.

Örnek cümle: Bu kitabın sayfa aralığı 50-60 arasında değişiyor. (Doğru kullanım)

Soru 4:

Aşağıdaki cümlelerden hangisinde kısa çizgi (-) ile bağlantı yapılmıştır?

A) Annesi 1920-1925 yılları arasında yaşamış.
B) Evdeki kitaplar çok güzeldi.
C) O, hep başarıyla çalışır.
D) Kardeşi parkta oynuyor.

Cevap: A) Annesi 1920-1925 yılları arasında yaşamış.

Açıklama: Kısa çizgi, tarih ya da sayılar arasında bağlantı veya aralık belirtmek için kullanılır.

Örnek cümle: 1918-1923 yılları arasında büyük olaylar yaşandı. (Doğru kullanım)

Soru 5:

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kısa çizgi (-) yanlış kullanılmıştır?

A) Türkiye-Fransa dostluğu uzun yıllara dayanır.
B) Okul-ev arasını yürüyerek geçtim.
C) Elma-armut pazardan alındı.
D) İstanbul – İzmir arası hızlı tren ile geçilecek.

Cevap: D) İstanbul – İzmir arası hızlı tren ile geçilecek.

Açıklama: Kısa çizgi ile kullanılan ifadelerde boşluk bırakılmamalıdır. Doğru kullanım “İstanbul-İzmir” şeklinde olmalıdır.

Örnek cümle: İstanbul-Ankara arası otobüsle 5 saat sürer. (Doğru kullanım)

Örnek Sorular:

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kısa çizginin (-) kullanımı yanlıştır?
A) Antalya – Mersin yolunun manzarası çok güzel.
B) Balık sözcüğü hecelerine “ba-lık” şeklinde ayrılır.
C) Şampiyonluk maçına on – on beş kişi geldi.
D) Babam Dil ve Tarih – Coğrafya Fakültesini bitirmiş.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kısa çizgi farklı bir görevde kullanılmıştır?

A) Dil ve Tarih – Coğrafya Fakültesindeydim.
B) Anlamını bilmediğim kelimeler için Türkçe – İngilizce sözlük kullanıyorum.
C) Annemi – canımdan çok sevdiğim varlığı – çok özlemiştim.
D) Türkçemiz Ural – Altay dil grubundadır.

I. Satıra sığmayan kelimeler bölünürken satır sonuna konur.
II. Kelimelerin kökleri, gövdeleri ve eklerini birbirinden ayırmak için kullanılır.
III. Dizeler yan yana yazıldığında aralarına konur.
IV. Arasında, ve, ile, ila, …-den …-e anlamlarını vermek için kelimeler veya sayılar arasında kullanılır.
Yukarıda numaralanmış özelliklerden hangisi kısa çizgiye (-) ait değildir?
A) I. B) II. C) III. D) IV.