Kimyasal Denklemlerin Denkleştirilmesi

Bir kimyasal tepkimede atom sayısı ve cinsi kesinlikle korunur.

Buna göre, bir kimyasal denklemde bileşik ve elementlerin önüne uygun katsayılar yazılarak denklem denkleştirilir.

• * Denkleştirme yapılırken maddelerin formüllerinde hiçbir zaman değişiklik yapılmaz.
  * Atom sayısı en çok olan bileşiğin katsayısı 1 alınır.
  * Daha sonra bu bileşikteki atomların sayısı eşitlenir.
  * Serbest halde bulunan elementler en son eşitlenir.
  * Bileşikler için mümkün olduğunca tamsayı kullanılır.
  * Tepkimede H ve O atomlarının olması durumunda bunların en son denkleştirilmesi daha uygundur.

kuralları kullanılarak tepkime denklemi denkleştirilir.

* En küçük tamsayılarla denkleştirme işleminde tüm maddelere tamsayı gelip gelmediği kontrol edilir. Rasyonel sayı gelen katsayı varsa tüm  katsayılar iki ile genişletilerek işlem tamamlanır.

Çözümlü Örnek Test Soruları

Soru 1:
Aşağıdaki tepkimeyi denkleştiriniz:
H₂ + O₂ → H₂O

A) H₂ + 2O₂ → H₂O₂
B) 2H₂ + O₂ → 2H₂O
C) H₂ + O₂ → 2H₂O
D) 2H₂ + O₂ → H₂O
E) H₂O + O₂ → H₂

Cevap:
Tepkimeyi denkleştirmek için hidrojen ve oksijen atomlarının sayısının eşit olması gerekir.
Denkleştirilmiş hali: 2H₂ + O₂ → 2H₂O
Doğru cevap: B) 2H₂ + O₂ → 2H₂O

Soru 2:
Aşağıdaki tepkimeyi denkleştiriniz:
Na + H₂O → NaOH + H₂

A) 2Na + 2H₂O → 2NaOH + H₂
B) Na + H₂O → NaOH + H₂
C) 2Na + H₂O → NaOH + H₂
D) 2Na + 2H₂O → NaOH + 2H₂
E) Na + 2H₂O → 2NaOH + H₂

Cevap:
Tepkimeyi denkleştirmek için sodyum ve hidrojen atomlarının sayısının eşit olması gerekir.
Denkleştirilmiş hali: 2Na + 2H₂O → 2NaOH + H₂
Doğru cevap: A) 2Na + 2H₂O → 2NaOH + H₂

Soru 3:
Al + O₂ → Al₂O₃ tepkimesini denkleştiriniz.

A) 4Al + 3O₂ → 2Al₂O₃
B) 2Al + 3O₂ → 2Al₂O₃
C) 4Al + O₂ → 2Al₂O₃
D) 2Al + O₂ → Al₂O₃
E) 2Al + 3O₂ → Al₂O₃

Cevap:
Tepkimeyi denkleştirmek için alüminyum ve oksijen atomlarının sayısını eşitlemek gerekir.
Denkleştirilmiş hali: 4Al + 3O₂ → 2Al₂O₃
Doğru cevap: A) 4Al + 3O₂ → 2Al₂O₃

Soru 4:
Aşağıdaki tepkimeyi denkleştiriniz:
C₃H₈ + O₂ → CO₂ + H₂O

A) C₃H₈ + 5O₂ → 3CO₂ + 4H₂O
B) C₃H₈ + 4O₂ → 3CO₂ + 4H₂O
C) C₃H₈ + 5O₂ → 3CO + 4H₂O
D) C₃H₈ + O₂ → CO₂ + H₂O
E) C₃H₈ + 6O₂ → 3CO₂ + H₂O

Cevap:
Tepkimeyi denkleştirmek için karbon, hidrojen ve oksijen atomlarının sayısını eşitlemeliyiz.
Denkleştirilmiş hali: C₃H₈ + 5O₂ → 3CO₂ + 4H₂O
Doğru cevap: A) C₃H₈ + 5O₂ → 3CO₂ + 4H₂O

Soru 5:
Mg + HCl → MgCl₂ + H₂ tepkimesini denkleştiriniz.

A) Mg + HCl → MgCl₂ + H₂
B) Mg + 2HCl → MgCl₂ + H₂
C) Mg + HCl₂ → MgCl₂ + H₂
D) 2Mg + HCl → MgCl₂ + H₂
E) 2Mg + 2HCl → 2MgCl₂ + H₂

Cevap:
Tepkimeyi denkleştirmek için hidrojen ve klor atomlarının sayısını eşitlememiz gerekir.
Denkleştirilmiş hali: Mg + 2HCl → MgCl₂ + H₂
Doğru cevap: B) Mg + 2HCl → MgCl₂ + H₂

Soru 6:
Fe + O₂ → Fe₂O₃ tepkimesini denkleştiriniz.

A) Fe + O₂ → Fe₂O₃
B) 2Fe + 3O₂ → 2Fe₂O₃
C) 4Fe + 3O₂ → 2Fe₂O₃
D) 2Fe + O₂ → Fe₂O₃
E) Fe + 2O₂ → Fe₂O₃

Cevap:
Tepkimeyi denkleştirmek için demir ve oksijen atomlarının sayısını eşitlemek gerekir.
Denkleştirilmiş hali: 4Fe + 3O₂ → 2Fe₂O₃
Doğru cevap: C) 4Fe + 3O₂ → 2Fe₂O₃

Soru 7:
Ca + H₂O → Ca(OH)₂ + H₂ tepkimesini denkleştiriniz.

A) Ca + 2H₂O → Ca(OH)₂ + H₂
B) Ca + H₂O → Ca(OH)₂ + H₂
C) 2Ca + H₂O → 2Ca(OH)₂ + H₂
D) Ca + H₂O₂ → Ca(OH)₂ + H₂
E) Ca + H₂O → CaO + H₂

Cevap:
Tepkimeyi denkleştirmek için hidrojen atomlarının sayısını eşitlemeliyiz.
Denkleştirilmiş hali: Ca + 2H₂O → Ca(OH)₂ + H₂
Doğru cevap: A) Ca + 2H₂O → Ca(OH)₂ + H₂

Soru 8:
N₂ + H₂ → NH₃ tepkimesini denkleştiriniz.

A) N₂ + 3H₂ → 2NH₃
B) 2N₂ + H₂ → NH₃
C) N₂ + H₂ → 2NH₃
D) N₂ + 2H₂ → 2NH₃
E) 2N₂ + 3H₂ → 2NH₃

Cevap:
Azot ve hidrojen atomlarının sayısını eşitlemeliyiz.
Denkleştirilmiş hali: N₂ + 3H₂ → 2NH₃
Doğru cevap: A) N₂ + 3H₂ → 2NH₃