Kimyasal Tepkimelerde Denge 11. sınıf kimya

Kimyasal Tepkimelerde Denge Ders Notları

1. BÖLÜM: KİMYASAL DENGE

2. BÖLÜM: DENGEYİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER

3. BÖLÜM: SULU ÇÖZELTİ DENGELERİ

Çözümlü Örnek Test Soruları

Bu test soruları, kimyasal denge, dengeyi etkileyen faktörler ve sulu çözelti dengeleri üzerine genişletilmiş kavramlar içermektedir. Her bölümde, ilgili konuların detaylandırıldığı 5’er adet soru bulunmaktadır.

1. Bölüm: Kimyasal Denge

Soru 1:
Bir kapta, N2(g) + 3H2(g) ⇌ 2NH3(g) denge tepkimesi gerçekleşiyor. Bu tepkimenin denge sabiti Kc = 1.2’dir. Tepkimenin denge anındaki bileşen konsantrasyonları sırasıyla [N2] = 0.2 M, [H2] = 0.3 M, [NH3] = 0.6 M’dir. Bu koşullar altında denge sabiti ne olur?
A) 1.2
B) 2.4
C) 3.6
D) 0.8

Çözüm:
Denge sabiti Kc, ürünlerin konsantrasyonlarının reaktantların konsantrasyonlarına oranı ile bulunur. Kc = ([NH3]^2) / ([N2] * [H2]^3) formülü ile hesaplanır.
Kc = (0.6^2) / (0.2 * 0.3^3) = 1.2
Doğru cevap: A

Soru 2:
Bir denge tepkimesinde ürünlerin konsantrasyonu arttıkça denge sabiti nasıl değişir?
A) Artar
B) Azalır
C) Sabit kalır
D) Belirsiz

Çözüm:
Denge sabiti (Kc), sadece sıcaklığa bağlıdır. Ürünlerin veya reaktantların konsantrasyonlarının değişmesi Kc değerini değiştirmez.
Doğru cevap: C

Soru 3:
Bir tepkimenin Kp değeri, denge sabiti Kc’den nasıl farklıdır?
A) Kp, molar hacmi içerir.
B) Kp, molar konsantrasyonları içerir.
C) Kp, gazların kısmi basınçları ile ilgilidir.
D) Kp, çözeltiler için hesaplanır.

Çözüm:
Kp, gaz fazındaki tepkimelerde gazların kısmi basınçlarını kullanarak hesaplanan denge sabitidir. Kc ise molar konsantrasyonları içerir.
Doğru cevap: C

Soru 4:
Bir denge tepkimesi için Qc > Kc ise tepkimenin yönü nedir?
A) Ürünlere doğru ilerler
B) Reaktantlara doğru ilerler
C) Dengededir
D) Ürün konsantrasyonu azalır

Çözüm:
Eğer Qc > Kc ise tepkime ürünlerden reaktantlara doğru kayar, bu da reaktantların oluşacağı anlamına gelir.
Doğru cevap: B

Soru 5:
Aşağıdaki ifadelerden hangisi kimyasal denge ile ilgili doğru bir tanımlamadır?
A) Reaktantlar tamamen tükenir.
B) Dengeye ulaşıldığında tepkime durur.
C) Denge halinde, ileri ve geri tepkimelerin hızları eşittir.
D) Ürünlerin oluşumu durur.

Çözüm:
Denge halinde, ileri ve geri tepkimeler eşit hızda gerçekleşir; bu nedenle net bir değişim olmaz, ancak tepkime durmaz.
Doğru cevap: C

2. Bölüm: Dengeyi Etkileyen Faktörler

Soru 1:
Le Chatelier ilkesine göre bir tepkimenin üzerine basınç uygulandığında denge nasıl değişir?
A) Gazların mol sayısının azaldığı yöne kayar.
B) Gazların mol sayısının arttığı yöne kayar.
C) Katıların mol sayısına göre kayar.
D) Hiçbir değişiklik olmaz.

Çözüm:
Basınç arttığında denge, gazların mol sayısının azaldığı yöne kayar.
Doğru cevap: A

Soru 2:
Egzotermik bir tepkimede sıcaklık artırıldığında denge hangi yöne kayar?
A) Ürünlere
B) Reaktantlara
C) Sabit kalır
D) Dengededir

Çözüm:
Egzotermik tepkimelerde sıcaklık arttırılırsa, denge reaktantlara kayar, çünkü sistem fazla ısıyı dengelemeye çalışır.
Doğru cevap: B

Soru 3:
Le Chatelier ilkesine göre bir kimyasal tepkimeye fazla ürün eklenirse denge hangi yöne kayar?
A) Reaktantlara doğru
B) Ürünlere doğru
C) Sabit kalır
D) Isıya bağlı olarak değişir

Çözüm:
Fazla ürün eklenirse, denge reaktantlara doğru kayarak bu fazlalığı azaltmaya çalışır.
Doğru cevap: A

Soru 4:
Bir tepkimenin sıcaklığı düşürüldüğünde ve bu tepkimenin endotermik olduğu bilindiğinde denge hangi yöne kayar?
A) Ürünlere doğru
B) Reaktantlara doğru
C) Sıcaklık dengeyi etkilemez
D) Denge korunur

Çözüm:
Endotermik tepkimelerde sıcaklık düşürüldüğünde, denge reaktantlara kayar, çünkü sistem ısıyı dengelemek için tepkimeyi yavaşlatır.
Doğru cevap: B

Soru 5:
Bir gaz fazında gerçekleşen denge tepkimesine hacim küçültüldüğünde denge hangi yöne kayar?
A) Gaz mol sayısının az olduğu yöne
B) Gaz mol sayısının çok olduğu yöne
C) Katı faza
D) Hacim değişimi dengeyi etkilemez

Çözüm:
Hacim küçültüldüğünde, denge gaz mol sayısının az olduğu yöne kayar. Bu, basıncın artmasına karşı sistemin bir tepkisidir.
Doğru cevap: A

3. Bölüm: Sulu Çözelti Dengeleri

Soru 1:
Zayıf bir asit olan HF’nin su içerisindeki çözünmesi için denge denklemi aşağıdakilerden hangisidir?
A) HF ⇌ H+ + F-
B) HF → H+ + F-
C) HF + H2O ⇌ H3O+ + F-
D) HF + H2O → H3O+ + F-

Çözüm:
Zayıf bir asit olan HF, su içerisinde kısmen iyonlaşır ve H3O+ iyonları ve F- iyonları oluşturur.
Doğru cevap: C

Soru 2:
Aşağıdaki iyonlardan hangisinin sulu çözeltide hidrolizi en zayıf olacaktır?
A) NH4+
B) F-
C) NO3-
D) CH3COO-

Çözüm:
NO3-, güçlü bir asidin (HNO3) anyonudur ve bu nedenle hidrolizi en zayıf olacaktır.
Doğru cevap: C

Soru 3:
Bir sulu çözeltide OH- iyonları artarsa, çözeltinin pH’ı nasıl değişir?
A) Artar
B) Azalır
C) Sabit kalır
D) Değişmez

Çözüm:
OH- iyonlarının artması, çözeltinin bazik olmasına neden olur ve pH artar.
Doğru cevap: A

Soru 4:
Bir çözeltiye güçlü bir baz eklendiğinde asit-baz dengesi nasıl değişir?
A) Asit oranı artar
B) Baz oranı artar
C) Denge sabiti değişir
D) Denge bozulmaz

Çözüm:
Güçlü bir baz eklendiğinde, baz oranı artar ve çözeltinin pH’ı yükselir.
Doğru cevap: B

Soru 5:
Aşağıdaki çözeltiden hangisi amfoter özellik gösterir?
A) HCl
B) NaOH
C) H2O
D) KNO3

Çözüm:
Amfoter özellik gösteren maddeler hem asit hem de baz gibi davranabilir. Su (H2O) buna en iyi örnektir.
Doğru cevap: C