Bu yazımızda 9. Sınıf Kimyasal Maddelerin Kullanımı ve Güvenlik Ders Notları bulunmaktadır. Konu eksiğinizi tamamladıktan sonra öğrendiklerinizi pekiştirmek için konu testlerini çözebilirsiniz.
9. Sınıf Kimyasal Maddelerin Kullanımı ve Güvenlik Testleri

Kimyasal Maddelerin Kullanımı ve Güvenlik Ders Notu

Savunma sanayimizde yerli ve milli imkanlarla geliştirilen kimyasal, biyolojik, radyoaktif ve nükleer tespit ve teşhis sistemleri (KBRN TT), savaş gemilerimizde karşılaşılan tehditleri (kimyasal, biyolojik, radyoaktif) her koşulda algılayarak olası sorunları önceden belirleyip gerekli tedbirlerin alınmasını sağlamaktadır.

Günlük yaşamda, sanayide ve laboratuvarlarda kullanılan kimyasal maddelerin tehlikelerine karşı korunmak hayati öneme sahiptir. Bu kapsamda, laboratuvarlarda aşağıdaki güvenlik kurallarına özenle uyulmalıdır.

Laboratuvar Güvenlik Kuralları

• Önlük ve koruyucu ayakkabı giyilmeli, gerekirse koruyucu gözlük ve maske kullanılmalıdır.
• Saçlar toplanmalı ve tırnaklar kısa kesilmelidir.
• Yapılacak iş için uygun eldivenler kullanılmalıdır.
• Deneye başlamadan önce yüzük, bilezik gibi aksesuarlar çıkarılmalıdır.
• Laboratuvarda yemek ve içecek tüketilmemeli, sakız çiğnenmemelidir.
• Laboratuvarda dikkati dağıtacak hareketler ve şakalar yapılmamalıdır.
• Kırık, çatlak veya kirli ekipmanlar kullanılmamalıdır.
• Kimyasal maddelere çıplak elle dokunulmamalıdır.
• Kimyasal maddeler koklanmamalı ve tadına bakılmamalıdır.
• Kullanılan kimyasalların kapakları her zaman kapalı tutulmalıdır.
• Spatül gibi aletler temizlenmeden başka bir madde ile temas ettirilmemelidir.
• Kimyasal artıkları lavaboya dökülmemelidir, uygun şekilde bertaraf edilmelidir.
• Asit çözeltileri hazırlanırken suya asit eklenmeli ve tersine işlem yapılmamalıdır.
• Ateş veya yanıcı maddeler çalışılan alandan uzak tutulmalıdır.
• Laboratuvar ortamında cep telefonu kullanılmamalıdır.
• Katı ve sıvı atıklar lavaboya dökülmemelidir.
• Kullanılmış deney malzemeleri dikkatlice yıkanmalıdır.
• Öğretmen onay vermediği sürece hiçbir işlem ve deney yapılmamalıdır.
• Zehirli maddelerle yapılan deneyler çeker ocakta gerçekleştirilmelidir.
• Laboratuvar ortamı her zaman havalandırılmalıdır.
• Kimyasal maddelerin ambalajlarındaki etiketler çıkarılmamalıdır.
• Atık çöp kutularının ağzı kapalı tutulmalıdır.
• Kimyasal maddeler, doğrudan güneş ışığına maruz kalmayacak şekilde saklanmalıdır.
• Sıvılar ve çözeltiler ölçülürken pipet, mezür ve damlalık gibi uygun araçlar kullanılmalıdır.

Temel Güvenlik Uyarı İşaretleri

Sağlık ve Güvenlik Amaçlı Temel Uyarı Sembolleri (Piktogramları)

• Günlük hayatta kullanılan birçok maddenin yararlı etkileri yanında zararlı yönleri de vardır. Kimyasal maddeler kullanan insanları, bu maddelerin tehlikeleri konusunda uyarmak için kimyasal maddelerin ambalajları üzerinde uyarı sembolleri yer alır.

Çözümlü Örnek Sorular

---

Soru 1:
Kimyasal maddelerin güvenli kullanımı ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Kimyasal maddeler her zaman çıplak elle tutulabilir.
B) Kimyasal maddeler etiketlenmeden saklanmalıdır.
C) Kimyasal maddeler kullanılmadan önce mutlaka etiketleri okunmalıdır.
D) Kimyasal maddelerin koklanarak tanınması güvenlidir.

Çözüm:
Kimyasal maddelerin güvenli kullanımı için en önemli adımlardan biri, bu maddelerin etiketlerini okumaktır. Bu etiketler, maddelerin tehlikeleri hakkında bilgi verir. Kimyasal maddeleri çıplak elle tutmak ya da koklamak tehlikeli olabilir.
Sonuç: C) Kimyasal maddeler kullanılmadan önce mutlaka etiketleri okunmalıdır.

---

Soru 2:
Kimyasal maddelerle çalışırken göz sağlığını korumak için hangi önlem alınmalıdır?
A) Herhangi bir önlem almaya gerek yoktur.
B) Gözlük veya yüz siperi takılmalıdır.
C) Sadece eller korunmalıdır.
D) Yüz tamamen açılmalıdır.

Çözüm:
Kimyasal maddelerle çalışırken gözlere sıçrama tehlikesi olduğundan koruyucu gözlük veya yüz siperi takmak gerekir. Bu, göz ve yüzü kimyasal maddelerin zararlarından korur.
Sonuç: B) Gözlük veya yüz siperi takılmalıdır.

---

Soru 3:
Kimyasal maddeler nasıl saklanmalıdır?
A) Açık kaplarda
B) Etiketlenmiş ve uygun kapalı kaplarda
C) Herhangi bir yerde
D) Sadece suyla karıştırılmış olarak

Çözüm:
Kimyasal maddeler etiketlenmiş, uygun kapalı kaplarda ve serin, iyi havalandırılmış ortamlarda saklanmalıdır. Bu, yanlış kullanım ve tehlikeli kazaların önlenmesi için önemlidir.
Sonuç: B) Etiketlenmiş ve uygun kapalı kaplarda

---

Soru 4:
Kimyasal maddelerin cilde temas etmesi durumunda ne yapılmalıdır?
A) Hemen bol suyla yıkanmalıdır.
B) Kimyasalı silmek yeterlidir.
C) Cilde temas eden kimyasal maddeye başka bir kimyasal uygulanmalıdır.
D) Hiçbir şey yapılmamalıdır.

Çözüm:
Kimyasal maddeler cilde temas ettiğinde en güvenli yöntem, etkilenen bölgeyi hemen bol su ile yıkamaktır. Bu, kimyasalın cilde daha fazla zarar vermesini engeller.
Sonuç: A) Hemen bol suyla yıkanmalıdır.

---

Soru 5:
Aşağıdakilerden hangisi kimyasal maddelerin güvenli taşınması ile ilgilidir?
A) Kimyasal maddeler hızlıca taşınmalıdır.
B) Kimyasal maddeler sadece açık kaplarda taşınmalıdır.
C) Kimyasal maddeler uygun kaplarda, sabit şekilde taşınmalıdır.
D) Kimyasal maddeler birlikte taşınırken karıştırılabilir.

Çözüm:
Kimyasal maddelerin güvenli taşınması için uygun kaplar kullanılmalı ve dikkatlice, sabit şekilde taşınmalıdır. Ayrıca kimyasal maddeler birbirleriyle karışma riski olmadan taşınmalıdır.
Sonuç: C) Kimyasal maddeler uygun kaplarda, sabit şekilde taşınmalıdır.