KİMYA NEDİR?
1. SİMYA
İnsanların ihtiyaçlarını gidermek, metalleri altına çevirmek, hastalıkları iyileştirmek ve ölümsüzlüğü bulmak amacı ile maddelerin yapılarını inceleyen uğraşa simya, bunu yapan kişilere ise simyacı denir.
Simya;
- Bilimsel bir sistematik içermez
- Deneme yanılma yolu ile gelişir
- Keşifleri sırasında teorik temeller yoktur
- Bir bilim dalı değildir
- Bilimsel bilgi birikimi sağlamaz
Bilimsel bir çalışma yapılırken, bu çalışma yapılmadan önce veri toplanır, gözlem yapılır, hipotez kurulur. Sonra bu bilgilere dayanarak deneyler yapılır, teoriler hazırlanır, bu teoriler yeterince test edildikten sonra kanunlaşır.
Bir bilim adamı yaptığı tüm bu aşamaları bilimsel bir makale olarak yayınlar. Bu sayede bilim adamı başarısız olsa bile, kendinden sonra gelenler onun çalışmasını kullanarak çok daha başarılı olabilirler.
Simya bir konuda uğraşırken bilimsel aşamaları takip etmez, deneme yanılmalarla doğruya ulaşmaya çalışır, bunların teorik temellerini kurmaz, kontrollü deneyler yapmaz. Bu nedenle de simya bir bilim dalı sayılamaz.
Simyacılar halen kullandığımız pek çok madde bulmuşlardır. Aşağıda yazılan malzemeler simyacıların bulduğu günümüzde halen kullandığımız buluşlardır:
Barut, Cam, Kozmetik malzemeler, Alkollü içecekler, Esans, Boya,Seramik,Metallerden eşya üretimi,İmbik (Destilasyon — Damıtma düzeneği),Alaşımlar,Mürekkep,İlaç,Dericilik,Sabun,Kireç,Kağıt,Tuz,Kükürt,Civa,Bakır, Altın,Yün,İpek,Baharatlar
Simyadan Kimyaya Geçiş Süreci
Ölümsüzlüğün ve felsefe taşının arandığı simya çagı,
İlaçların ve sağlık alanındaki çalışmaların ağır bastığı iyatrokimya çağı,
- İyatrokimya çağının öncüsü Paracelsus’dur.
Yanma olaylarının araştırıldığı filojiston kimyası çağı.
- Filojiston Çağının öncüsü Becher ve Sthal ‘dır
Kimyaya geçiş sürecinde Van Helmont’un teraziyi kullanıp kimya çalışmalarına nicel özellik kazandırması ve Lavoisier’in kütlenin korunumunu bulması önemli birer adım olmuştur.
Önemli Simyacılar
1. Demokritos:
Maddenin atomlardan meydana geldiğini ve bütün maddelerin aynı atomdan oluştuğu ifade etmiştir.
2. Aristo:
Maddenin birbirine dönüşümünü açıklamaya çalışmıştır.
Aristoya göre madde, > Ateş > Toprak > Hava > Su olmak üzere 4 elementten oluşmuştur.
Bu elementler birbirine dönüşebilir.
3. Cabir Bin Hayyan:
Çalışmalarında deney metodu kullanarak,
> HCI > HNO3
maddelerini sentezlemiş ve kullanmıştır.
Cabir Bin Hayyan “Kimyanın Babası” olarak anılmaktadır.
4. El Razi:
Elementlerin sınıflandırılması üzerine çalışmıştır. Damıtma yöntemi (imbik) ile etil alkol (C2H5OH) elde etmiştir
5. İbn-i Sina:
Kimya ve tıp üzerine çalışmaları ile tanınır.
Kitabü’ş-şifa, Kitab-ün Nefs ve Tıp Kanunu önemli eserleridir.
6. Becher:
Filojiston (Ateş Ruhu) ile yanmayı açıklamaya çalışmıştır. Yanıcı maddelerde filojiston bulunur. Madde yanınca filojiston özelliğini kaybeder.
7. Robert Boyle:
Element kavramı üzerine çalışmıştır. Simya ile kimya arasında bir köprü oluşturmuştur. Gazlarda basınç ile hacim ilişkisini açıklamaya çalışmıştır.
8. Van Helmont:
Çalışmalarında ilk kez teraziyi kullanan simyacıdır.
9. Lavoisier:
Deneyleri sonucunda kütlenin değişmediğini buldu. Böylece günümüzde de geçerli olan “Kütlenin Korunumu Yasası” ile nicel kimya dönemi başladı. Antoine Lavoisier batıda “Modern Kimyanın Babası” olarak anılmaktadır.
Kimya Ne İşe Yarar?
Kimya maddeyi, maddenin yapısını, bileşimini, birbiri ile etkileşimini ve bu etkileşime eşlik eden enerjiyi inceleyen bilim dalıdır.
Maddenin kolay ve anlaşılır bir biçimde incelenebilmesi için kimya farklı alt bölümlere ayrılmıştır.
Her bir alt bölüme kimyanın alt disiplini denir.
Bazı alt disiplinleri kısaca açıklayabiliriz.
Kimya Sanayisi
Kimya, sürekli yeni maddeler üretmektedir. Bunun sonucunda kimyasal maddelerin kullanım alanı genişlemektedir. İnsanların ihtiyaçlarını karşılayan kimya, sanayi ile yakından ilişkilidir.
İlaç Sanayisi:
Hastalıkların iyileştirilmesinde ve hastalıklardan korunmak için kullanılan ilaçların sentezinde kimyasal maddeler bulunmaktadır. Kimyasal maddelerin kaynağı olarak; madenler, bitkiler ve hayvanlar kullanılmaktadır.
Petrokimya Sanayisi:
Ham petrol birçok kimyasal içeren bir karışımdır. Ham petrol işlenerek bileşenlerine ayrıştırılır. Elde edilen maddeler, yakıt ve kimyasal ürünlerde hammadde olarak kullanılmaktadır.
Gübre Sanayi :
Bitkilerin büyümesini ve gelişimini destekleyen maddeler, gübreleme ile bitkiye dışarıdan verilir. Gübre olarak bitkinin ihtiyacı olan azot, fosfor ve potasyum bulunduran kimyasal gübreler kullanılır.
Polimer Sanayisi:
Monomerlerin oluşturduğu uzun zincirli büyük moleküllere polimer denir.
Polimerler kimyasal tepkimelerle üretilebilir.
Örneğin;
- Pet
- PVC
- Teflon
- Naylon
kimyasal polimerlerdir.
Arıtma Sanayi
Suyun geri kazanılması için atık suların ve zararlı madde içeren suların arıtılması gerekmektedir. Arıtma işleminde; kireç, klor ve çöktürücü kimyasal maddeler kullanılmaktadır.
Boya Sanayisi:
Eski çağlarda bitkilerden elde edilen boyalar renk verici olarak kullanılmıştır. Günümüzde organik kimyanın gelişimi ile bir çok boya çeşidi elde edilmektedir.
Ahşap Sanayisi:
Ahşapların, uzun ömürlü, parlak, sert ve işlenmesini kolaylaştırmak ya da dış etkenlerden korunmak için kimyasal maddeler kullanılır.
Adli Kimya:
Adli olayların açıklanması için çalışmalar yürütülür. Örneğin kan testi ile zehir ve doping aranması bir adli kimya çalışmasıdır.
