Soru 1: Bir öğrenci günlük hayatta kullandığımız temizlik maddelerini incelemeye karar verir. O, aşağıdaki maddelerle bir dizi deney yaparak kimyasal ve fiziksel değişimleri ayırt etmek istiyor.
Deneyde kullandığı maddeler şunlardır:
Öğrenci, deneylerinde şekerin suda çözündüğünü ve zeytinyağının suyla karışmadığını gözlemliyor. Ayrıca, çamaşır suyu ile sirkenin karıştırıldığında köpük oluştuğunu fark ediyor. Bu gözlemlere dayanarak hangi sonuca varabilir?
A) Çamaşır suyu ve sirke arasında fiziksel bir değişim olmuştur.
B) Şekerin çözünmesi kimyasal bir değişimdir.
C) Zeytinyağının suyla karışmaması kimyasal bir değişimdir.
D) Çamaşır suyu ve sirke arasındaki tepkime kimyasal bir değişimdir.
Çözüm:
Çamaşır suyu ve sirke tepkimeye girerek yeni maddeler oluşturur, bu da kimyasal bir değişimdir. Dolayısıyla doğru cevap D seçeneğidir.
Soru 2: Bir öğrenci, suyun hâl değişimlerini gözlemleyerek deney yapmak istiyor. Aşağıdaki olaylardan hangisi kimyasal bir değişimdir?
A) Suyun buza dönüşmesi
B) Buzun suya dönüşmesi
C) Su buharının tekrar suya dönüşmesi
D) Suyun elektrolizi sonucu hidrojen ve oksijen gazlarının oluşması
Çözüm:
Suyun elektrolizi, suyun moleküllerinin parçalanması ve yeni maddelerin (hidrojen ve oksijen) oluşmasıyla gerçekleşen bir kimyasal değişimdir. Dolayısıyla doğru cevap D seçeneğidir.
Soru 3: Bir öğrenci, evde bulunan sirke ile karbonatı karıştırdığında kabarcıklar çıktığını gözlemler. Bu deney, kimyasal tepkimelerin gözlemlenebilir sonuçlarını araştırmaya yöneliktir. Aşağıdaki gözlemlerden hangisi bu kimyasal tepkimenin bir kanıtı değildir?
A) Karbonatın çözünmesi
B) Gaz kabarcıklarının oluşması
C) Sıcaklık değişimi
D) Renk değişimi
Çözüm:
Karbonatın suda çözünmesi fiziksel bir değişimdir. Gaz çıkışı, sıcaklık değişimi ve renk değişimi kimyasal tepkimelerin kanıtıdır. Bu nedenle doğru cevap A seçeneğidir.
Soru 4:
Bir öğrenci farklı maddelerin asitlik ve bazlık özelliklerini incelemektedir. Öğrenci, litmus kağıdını kullanarak aşağıdaki maddeleri test eder:
Litmus kağıdının renk değiştirmediği tek madde "şekerli su"dur. Buna göre, şekerli suyun hangi özelliği vardır?
A) Asidik
B) Bazik
C) Nötr
D) Hem asidik hem bazik
Çözüm:
Şekerli su, litmus kağıdında herhangi bir renk değişimi yapmıyorsa nötr özellik gösterir. Dolayısıyla doğru cevap C seçeneğidir.
Soru 5:
Bir öğrenci, mutfakta karbonhidrat içeren gıdaların kimyasal yapılarını inceliyor. Fırında pişen ekmekten yükselen hoş koku ve ekmeğin kahverengileşmesi, kimyasal tepkimenin hangi özelliğiyle ilgilidir?
A) Fiziksel bir değişimdir.
B) Karbonhidratların yanması sonucu yeni maddeler oluşur.
C) Sadece sıcaklık artışı nedeniyle gerçekleşir.
D) Kimyasal bağlar kopmadan önce fiziksel bir değişim gözlemlenir.
Çözüm:
Ekmek pişerken karbonhidratlar yanarak yeni maddeler (karamelizasyon gibi) oluşturur ve bu kimyasal bir değişimdir. Dolayısıyla doğru cevap B seçeneğidir.
