Kimya bilimine katkı sağlayan bilim insanlarının başlıca katkıları şunlardır:

• Maddenin yapısını ve bileşimini anlamamıza yardımcı olmuşlardır.
• Kimyasal tepkimelerin nasıl gerçekleştiğini anlamamıza yardımcı olmuşlardır.
• Yeni kimyasal maddeler ve malzemelerin keşfedilmesine yardımcı olmuşlardır.
• Kimya endüstrisinin gelişmesine yardımcı olmuşlardır.

Empedokles

Yunanlı simyacı ve filozof olan Empedokles her şeyin dört elementten oluştuğunu önermiştir. Bu elementler toprak, hava, ateş ve sudur. Bu elementlerin yanında sevgi ve nefret olarak iki kuvvetin her şeyin temelini oluşturduğunu Öne sürmüştür.

Sevgi birleştirir.
Nefret ise birbirinden ayırır.

Aristo

Aristo tarafından dört element kuramı kabul görmüştür. Aristo bu dört element arasındaki geçişi söyleyerek teorileştirmiştir. Bu teoriye göre maddeler çeşitli özelliklere sahiptir.

Bu özellikler;
Kuru – soğuk –> toprak
ıslak – soğuk –> su
ıslak – sıcak –> hava
kuru – sıcak –> ateş

şeklinde ifade etmiştir.

Democritos

Democritosa göre madde ancak belirli bir aşamaya kadar bölünebilir, bölünemeyecek haldeki kısma atom adını vermiştir. İlk olarak atom fikrini ortaya atan simyacıdır. Democritos maddelerinin birbirinden farklı olmasının nedenini, atomların şekillerinin farklı olmasına veya aynı şekildeki atomlardan oluşmuş olsalar bile düzenlenmelerinin farklı olduğunu öne sürmüştür.

Câbir bin Hayyan

Kufe de eczacı bir babanın çocuğu olarak doğmuştur. Abbasi Halifesi Harun Reşidin sarayında yaşamıştır. Başta Kimya olmak üzere, Tıp, Eczacılık, Metalurji, Astronomi, Felsefe, Fizik ve Mekanik alanlarında çalışmalar yapmıştır. En önemli özelliği deneycilik olan Cabir bin Hayyan kimya ilminin hem deneysel hem de teorik olarak gelişmesine yardımcı olmuştur. Dünyada ilk kimya laboratuvarını kuran alim olarak tarihe geçmiştir.

Kimya ilmine kazandırdığı teknikler

• Eritme
• Buharlaştırma
• Süzme
• Arıtma
• Süblimleştirme
• Günümüzde damıtmada kullanılan imbik düzeneğini ilk kez bulan bilgindir.

İlk defa elde ettiği kimyasal bileşik ve maddeler

• Saf kükürt tuzları
• Hidroklorik asit (Tuz ruhu)
• Nitrik asit (Kezzap)
• Sülfürik asit (Zaç yağı)
• Asetik asit (Sirke asidi)
• Amonyak
• Kral suyu

Ebu Bekir er-Razi

Rey şehrinde doğmuştur. Gençlik yıllarında edebiyat ve musiki ile ilgilenmiştir. Geçimini kuyumculuk yaparak sağlamıştır. Rey şehrinde matematik, felsefe, doğa bilimleri ve astronomi eğitimi almıştır. Daha sonra ise tıp eğitimi alarak Rey ve Bağdat’ta çeşitli hastanelerde başhekim olarak çalışmıştır. Ebu Bekir el-Razi’nin en önemli özelliği kimya alanındaki bilgisini tıp alanında kullanmasıdır.

Kimya ilmine kazandırdığı teknikler

• Fırın
• Çekiç
• Spatula
• Maşa
• Su banyosu
• Kum banyosu
• Cam malzemeler

Kimya ilmine kazandırdığı bileşikler

• Sülfürik asit (Zaç yağı)
• Kostik soda
• Karınca asidi (Formik asit) Karıncaları damıtarak karınca asidini elde etmiştir.
• Gliserin

Robert Boyle

Simya, İngiliz bilgini Robert Boyle’un (1626 —1691) “Kuşkucu Kimyager” adlı yapıtını yayınlayıncaya kadar sürdü. Boyle, elementleri kendinden daha basit maddelere parçalanamayan yapı taşları olarak tanımlamıştır.

İlk defa kimyasal bileşikler ile basit karışımlar arasında ayrım yapmış; kimyasal birleşmede özelliklerin tümüyle değiştiğini basit karışımlarda ise özelliklerin korunduğunu söylemiştir. Gazlarla ilgili deneyler yapmış ve ilk kez element ve bileşiklerin doğru tanımını yapmıştır. Buna göre element, bir özellik değil, kendinden başka elementlere ayrılmayan bir maddedir. Tüm bileşik cisimler, elementlerin birleşmesinden oluşurlar.

Antoine Lavoisier

Aynı zamanda bir fizikçi olan Antoine Laurent Lavoisier (1743 — 1794) metal oksitlerinin, daha önce Priestley ve Shele tarafından keşfedilmiş olan oksijen ile metallerin verdiği bileşikler olduğunu kanıtlayıp yanma ve oksitlenme olaylarının günümüzde de geçerli olan açıklamasını yaparak kimyada devrim yapmıştır. Elementin nicel tanımını yaparak maddeye gerçek anlamını katmıştır.

Kapalı kaplarda yaptığı deneylerde, kimyasal tepkimelerde kütlenin değişmediğini saptayarak “Kütlenin korunumu Yasası”nı bulmuştur.

John Dalton (1766-1844):

Atom teorisinin temellerini atan bir İngiliz bilim insanıydı. Elementlerin atomlardan oluştuğunu ve atomların sabit kütlelere sahip olduğunu öne sürdü.

Robert Bunsen (1811-1899):

Bunsen beki ve Bunsen lambası gibi önemli buluşlar yapan bir Alman kimyacıydı. Bu buluşlar, kimyasal analizde önemli gelişmelere yol açtı.

Marie Curie (1867-1934):

Radyoaktiviteyi keşfeden ve radyoaktivite alanındaki çalışmalarıyla iki Nobel Ödülü kazanan bir Polonyalı bilim insanıydı.

Dmitri Mendeleev (1834-1907)

• Katkısı: Periyodik tabloyu geliştiren bilim insanıdır. Elementleri atom kütlelerine göre sıralayarak periyodik sistemi oluşturdu.
• Önemi: Kimyasal elementlerin özelliklerini tahmin etme ve elementler arasındaki ilişkileri açıklama konusunda büyük bir adım atmıştır.

Niels Bohr (1885-1962)

• Katkısı: Atom modelini geliştirerek elektronların belirli enerji seviyelerinde hareket ettiğini açıklamıştır.
• Önemi: Atom modelinin gelişiminde büyük bir adım atmış ve kuantum teorisinin kimya alanında kullanılmasına öncülük etmiştir.

Ernest Rutherford (1871-1937)

• Katkısı: Atomun çekirdeğini keşfetmiş ve atomun yapısında pozitif yüklü çekirdek bulunduğunu öne sürmüştür.
• Önemi: Atom teorisinin gelişiminde önemli bir yere sahip olan Rutherford’un çalışmaları, çekirdeğin varlığını doğrulamış ve modern atom teorisini güçlendirmiştir.

Ernest Rutherford (1871-1937)

• Katkısı: Atomun çekirdeğini keşfetmiş ve atomun yapısında pozitif yüklü çekirdek bulunduğunu öne sürmüştür.
• Önemi: Atom teorisinin gelişiminde önemli bir yere sahip olan Rutherford’un çalışmaları, çekirdeğin varlığını doğrulamış ve modern atom teorisini güçlendirmiştir.

Çözümlü Örnek Test Soruları

Soru 1
Modern atom teorisinin temellerini atan ve protonları keşfeden bilim insanı kimdir?
A) Marie Curie
B) John Dalton
C) J.J. Thomson
D) Ernest Rutherford
E) Niels Bohr

Çözüm
Ernest Rutherford, atom çekirdeğini ve protonları keşfederek modern atom teorisine önemli katkılar sağlamıştır.
Cevap: D

---

Soru 2
Radyoaktivite üzerine yaptığı çalışmalarla Nobel Ödülü alan ilk kadın bilim insanı kimdir?
A) Lavoisier
B) Mendeleyev
C) Marie Curie
D) Avogadro
E) Dalton

Çözüm
Marie Curie, radyoaktivite üzerine yaptığı çalışmalarla Nobel Ödülü kazanmış ve radyoaktivite alanına büyük katkılarda bulunmuştur.
Cevap: C

---

Soru 3
Elementlerin atom kütlelerini ölçen ve elementleri periyodik tabloya yerleştiren bilim insanı kimdir?
A) Avogadro
B) Mendeleyev
C) Rutherford
D) Curie
E) Bohr

Çözüm
Dmitri Mendeleyev, elementlerin atom kütlelerini inceleyerek periyodik tabloyu oluşturmuş ve elementlerin sınıflandırılmasında çığır açmıştır.
Cevap: B

---

Soru 4
Gazların hacim ve sıcaklık ilişkisini keşfeden bilim insanı kimdir?
A) Lavoisier
B) Dalton
C) Avogadro
D) Boyle
E) Gay-Lussac

Çözüm
Joseph Louis Gay-Lussac, gazların hacim ve sıcaklık ilişkisini keşfederek kimya bilimine önemli katkılarda bulunmuştur.
Cevap: E

---

Soru 5
Kimya biliminin babası olarak kabul edilen ve kütlenin korunumu kanununu bulan bilim insanı kimdir?
A) Mendeleyev
B) Boyle
C) Lavoisier
D) Curie
E) Avogadro

Çözüm
Antoine Lavoisier, kütlenin korunumu kanununu bularak kimyanın bilimsel temellerinin atılmasına katkıda bulunmuş, bu nedenle “Kimyanın Babası” olarak anılmaktadır.
Cevap: C

---

Soru 6
Avogadro sayısını ve molekül kavramını kimya bilimine kazandıran bilim insanı kimdir?
A) Rutherford
B) Bohr
C) Gay-Lussac
D) Avogadro
E) Thomson

Çözüm
Amedeo Avogadro, molekül kavramını ve Avogadro sayısını tanıtarak kimya bilimine büyük katkı sağlamıştır.
Cevap: D

---

Soru 7
Elektronun kütlesini ölçerek atom yapısı hakkında önemli bir keşfe imza atan bilim insanı kimdir?
A) Rutherford
B) J.J. Thomson
C) Dalton
D) Bohr
E) Curie

Çözüm
J.J. Thomson, elektronun kütlesini ölçerek atom yapısının anlaşılmasında önemli bir katkıda bulunmuştur.
Cevap: B