Kayaçlar Türleri ve Özellikleri Coğrafya Tyt
KAYAÇLAR
Kayaçlar, yer kabuğunu oluşturan katı bileşenlerdir. Minerallerin bir araya gelmesiyle oluşurlar. Kayaçlar, oluşumlarına göre üç ana gruba ayrılırlar:
1. PÜSKÜRÜK (BİRİKİNTİ) KAYAÇLAR
İç Püskürük Kayaçlar: Magmanın yerin derinliklerinden gelen yavaş yavaş soğuyup katılaşan kayaçlara denir.
- Yavaş soğuduğu için sert ve iri tanelidir.
- Zamanla dış kuvvetler tarafından yüzeye çıkarılır.
Dış Püskürük Kayaçlar: Magmanın yeryüzüne çıkıp lavların yeryüzünde soğumasıyla oluşan kayaçlara denir.
- Hızla soğuyup katılaşan kayaçlardır
- İnce taneli kayaçlardır
2. TORTUL (MAGMATİK) KAYAÇLAR
Fiziksel (Kırıntılı) Tortul Kayaçlar
Kayaçların dış kuvvetler tarafından ufalanıp taşınması göl, akarsu, deniz dipleri ve çukur alanlarda tabakalar halinde birikmesi ile oluşurlar.
Kimyasal Tortul Kayaçlar
Suların içindeki eriyik malzemenin çökelmesiyle oluşurlar. Suda kolay çözünürler.
Organik Tortu Kayaçlar
Bitki ve hayvan kalıntılarının birikmesiyle oluşurlar. Karbon bakımından zengindirler.
3. BAŞKALAŞIM (Metamorfik) KAYAÇLAR
Mevcut kayaçların yüksek sıcaklık ve basınç altında kalarak başka bir kayaca dönüşmesidir.
Sertlik dereceleri yüksektir.
Başkalaşım kayaçlar: Püskürük kayaçlar ve tortu’ kayaçların yüksek sıcaklık ve basınç altında kalmasıyla sertleşir ve başkalaşım kayaçları oluşur.
TOR TOPOGRAFYA
Granit gibi aşınmaya karşı dayanıklı kayaçlar çevresine göre yüksek ve belirgin yerşekilleri oluşturur. Bu yer şekillerine tor topografya denir.
Örnek: Afyonkarahisar Kalesi
Kimyanız iyiymiş