Katı Bir İletkenin Direncinin Bağlı Olduğu Değişkenler video 10. sınıf
Bir iletkenin, üzerinden geçen elektrik akımına karşı gösterdiği zorluğa
elektriksel direnç denir. Akımın bir direnç üzerinden geçmesi sonucunda
elektrik enerjisi ısı enerjisine dönüşür.
Katı bir iletkenin elektriksel direncini etkileyen değişkenlerin neler olduğunu
“Katı bir iletkenin direnci” deneyini yaparak inceleyiniz.
“Katı bir iletkenin direnci” deneyinde elektriksel direncin telin uzunluğuna,
kesitine ve iletkenin cinsine göre değiştiği görülmektedir. Buna
göre elektriksel direnç, iletkenin boyu (, ) ile doğru, iletkenin kesiti (A)
ile ters orantılıdır (Şekil 1.5).
İletkenin birim uzunluğu ve birim kesitindeki parçasının akımın geçişine
karşı gösterdiği dirence öz direnç denir. Öz direnç ρ (ro) sembolüyle
gösterilir. SI’da birimi Ohm $ metre dir ( X $ m ). Öz direnç maddeler için
ayırt edici bir özelliktir.
Katı Bir İletkenin Direncinin Bağlı Olduğu Değişkenler video 10. sınıf konu anlatımı
Deneyin Yapılışı
1. Adım: Güç kaynağını 3 V olacak şekilde ayarlayınız. Uzunluğu 1 m olan ince bakır teli ampermetreye
devredeki gibi seri bağlayınız. Güç kaynağını açarak ampermetrede okunan değeri
Tablo 1 ve 2’de yerine yazınız.
2. Adım: Güç kaynağını kapatınız. 1 m uzunluğundaki ince bakır telin yerine 0,5 m uzunluğundaki
ince bakır teli bağlayınız ve güç kaynağını açarak ampermetrede okunan değeri Tablo 1’e
yazınız.
3. Adım: Güç kaynağını kapatınız. 0,5 m uzunluğundaki ince bakır teli çıkarıp yerine 1 m uzunluğundaki
kesiti 2,5 mm2
olan kalın bakır teli bağlayınız ve güç kaynağını açarak ampermetrede
okunan değeri Tablo 1’e yazınız.
4. Adım: Güç kaynağını kapatınız. 1 m uzunluğundaki kalın bakır teli çıkarıp yerine 1 m uzunluğundaki
ince demir teli bağlayınız. Güç kaynağını açarak ampermetrede okunan değeri
Tablo 2’de yerine yazınız.
Sonuç ve Değerlendirme
1. Tablo 1’i inceleyiniz. Bakır telin uzunluğunu azalttığınızda ampermetrede okunan değerde bir değişim
gözlemlediniz mi? Arkadaşlarınızla paylaşınız.
2. Tablo 1’i inceleyiniz. Aynı uzunluktaki bakır tellerin kalınlığına bağlı olarak ampermetrede okunan
değer arasında bir ilişki gözlemlediniz mi? Arkadaşlarınızla paylaşınız.
3. Tablo 2’yi inceleyiniz. Uzunluğu ve kalınlığı aynı olan farklı cins tel (bakır ve demir) kullandığınızda
telin cinsiyle akım değeri arasında bir ilişki gözlemlediniz mi? Arkadaşlarınızla paylaşınız.
4. Tablo 1 ve Tablo 2’yi incelemeniz sonucunda elde ettiğiniz bilgilere göre bir iletkenin direncinin
büyüklüğünü veren nasıl bir bağıntı elde edilebilir? Arkadaşlarınızla tartışınız.