Uluslararası İlişkilerde Denge Stratejisi (1774-1914) konu anlatımı özet 11. Sınıf
Uluslararası İlişkilerde Denge Stratejisi (1774-1914) 11. Sınıf
XVIII. Yüzyıldan XX. Yüzyıla Avrupa ve Osmanlı Devleti
Osmanlı Devleti’nin Siyasi Varlığına Yönelik Tehditler
Mehmet Ali Paşa’nın Güç Kazanması
Kuzeyden Gelen Tehlike: Rusya
Soru: Çarlık Rusya, XVIII. yüzyılda uluslararası ticarette etkinlik kazanmak için Baltık Denizi’ne çıkmayı hedeflemiş ve bu amaçla bölge devletlerinden İsveç ile mücadeleye girişmiştir,
Rusya’nın bu politikalarının sonucunda,
I. İsveç ve Rusya arasında Poltova Savaşı’nın yapılması,
II. İsveç Kralı XII. Şarl’ın Osmanlı Devleti’ne sığınması,
lll. Osmanlı Devleti’yle Rusya arasında 1736-1739 savaşlarının başlaması
durumlarından hangilerinin meydana geldiği söylenebilir?
A) Yalnız l B) Yalnız Il C) I ve lI
D) I ve IlI E) l, Il ve lll
Soru: Sadrazam Baltacı Mehmet Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu Rusları yenmiş ve zor durumda kalan Ruslar Prut bataklığına doğru çekilmişlerdir. Burada da Rusların etrafı kuşatılmış ve Rus ordusunun imha edilmesi gündeme geldiği halde Sadrazam Ruslarla Prut Antlaşması’nı imzalamak zorunda kalmıştır.
Bu zorunluluğun temel sebebi olarak aşağıdakilerden hangisi gösterilebilir?
A) Savaş maliyetinin artması
B) Yeniçerilerin savaşı sürdürme konusunda isteksiz davranmaları
C) Ordunun teknolojik olarak yetersiz kalması
D) Avrupalı devletlerin tarafsız kalmaları
E) Barış şartlarının yeterli görülmesi
Soru: Osmanlı ile İran arasında 1722’de başlayan savaşlar aralıklarla 1746’ya kadar sürmüş, ancak iki devletin de bu savaşlarda istediği sonuçları alamaması üzerine 1746’da II. Kasrı şirin (Kerden) Antlaşması imzalanmıştır. Bu antlaşma ile belirlenen sınırlar günümüzde de büyük oranda korunmuştur.
Türk-İran sınırının günümüze kadar değişmemesinde,
I. Zağros Dağlarının iki devlet arasında doğal bir engel oluşturması,
II. İran’ın yayılmacı bir siyaset izlemesi,
lll. İki devlet arasında meydana gelen savaşların uzun ve yıpratıcı sonuçlarının bulunması
durumlarından hangilerinin etkili olduğu söylenebilir?
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) I ve Il
D) I ve lII E) I, II ve lll
Soru: 1718 Pasarofça Antlaşması ile Belgrad’ın Avusturya’ya geçmesi bölgedeki güçler dengesini Osmanlı aleyhine döndürmüş ve Avusturya, Balkanlardaki Osmanlı topraklarına göz dikmiştir. Bu sebeple Osmanlı Devleti, Balkan topraklarında merkezî otoritesini güçlendirmeye öncelik vermiş ve kaybettiği toprakları geri alma ümidi sona eren Osmanlı, Avrupa’yı daha yakından tanımak amacıyla diplomasiye öncelik vermiştir.
Bu gelişmelerin yaşanmasında Osmanlı Devleti’nin aşağıdaki özelliklerinden hangisi daha fazla etkili olmuştur?
A) Halkın yönetime olan güveninin sarsılması
B) Hazine açıklarının artması
C) Medreselerin bilimsel niteliklerinin azalması
D) Osmanlı askeri yapısının eski gücünü yitirmesi
E) Saray kadınlarının yönetime müdahalelerinin artması
Soru: XVIII. yüzyılda Çar I. Petro, Balkanlarda yaşayan Ortodoksları birleştirme fikrini benimsemiş ve bu toplulukları kışkırtarak, onları Osmanlı Devleti’yle karşı karşıya getirmiştir. Rusya’nın izlediği bu politikanın temel sebebi olarak aşağıdaki amaçlardan hangisi gösterilebilir?
A) Balkanlar üzerinden Akdeniz’e inme
B) Ortodoks mezhebini Batı Avrupa’ya yayma
C) Geleneksel ticaret yolları üzerinde denetim kurma
D) Bilimsel gelişimini hızlandırma
E) Batı kültür ve medeniyetini örnek alma
Soru: – Avusturya, Pasarofça Antlaşması ile aldığı Belgrad’ı geri verecek,
– Azak Kalesi yıkılmak şartıyla Ruslara bırakılacak,
– Rusya, Karadeniz’de hiçbir ticaret ve savaş gemisi bulundurmayacak, savaşta aldığı yerleri geri verecektir.
Yukarıda verilen kararlar aşağıdaki antlaşmalardan hangisine aittir?
A) PrutAntlaşması
B) Belgrad Antlaşması
C) Küçük Kaynarca Antlaşması
D) Kerden Antlaşması
E) Aynalıkavak Sözleşmesi
Soru: 1763’te Lehistan kralının ölmesi üzerine Rusya, Lehistan’a istediği kişiyi kral seçtirmek için asker göndermiş, ancak Lehistanlılar bu işgali kabullenmeyerek direnmişlerdir. Lehistan halkının direnişine rağmen Rusya’nın artan saldırılarından kaçan Leh direnişçiler, kendilerine sınırlarını açan Osmanlı Devleti’ne sığınmışlardır,
Bu gelişmeler Osmanlı Devleti için
I. Rusya’nın güneye doğru genişlemesinden rahatsızlık duymaktadır.
Il. Rusya ile rekabet içerisindedir.
lll. Hoşgörülü bir yönetim anlayışına sahiptir.
yargılarından hangilerini doğrular?
A) Yalnız l B) Yalnız Il C) I ve ll
D) l ve III E) I, II ve IIl